Somali halkı için Ramazan, derin manevi anlamı olan ve toplumsal dayanışmanın zirveye ulaştığı bir dönemdir. Nüfusunun büyük çoğunluğu Müslüman olan ülkede, bu kutsal ay boyunca sokaklar akşamları hareketlenir, camiler ibadet edenlerle dolar ve iftar sofraları özenle hazırlanır. Ramazan, Somalililer için ibadetin, hayırseverliğin ve içsel muhasebenin arttığı bir zamandır. Aileler sahurda, yani imsak vaktinden önce, bir araya gelerek oruçlarını başlatır ve gün boyunca dua eder, Kur’an okur ve hayır işleriyle meşgul olurlar. Güneş batarken okunan ezan, büyük bir heyecanla beklenen iftar vaktinin geldiğini haber verir.
DAYANIŞMA VE HAYIRSEVERLİK
Somali toplumu, Ramazan ayında misafirperverliği ve yardımlaşma kültürüyle öne çıkar. Komşular ve ihtiyaç sahipleriyle yemek paylaşmak yaygın bir gelenektir. “Zekât” ve diğer bağışlar, toplumun daha az şanslı üyelerine yardım etmek için teşvik edilir ve bu ayda hayır işlerine verilen önem katlanarak artar.
SOMALİ MUTFAĞINDA RAMAZAN LEZZETLERİ
Somali mutfağı, Ramazan kutlamalarının ayrılmaz bir parçasıdır. Oruç genellikle hurma ve serinletici bir içecekle açılır. En popüler içecekler arasında tamar hindi (demirhindi suyu) ve şurbad (buğday veya mısırdan yapılan tatlı bir lapa) bulunur. İftarda tüketilen bazı geleneksel yemekler şunlardır:
Sambusa: Baharatlı et veya sebzeyle doldurulmuş, çıtır üçgen börekler.
Canjeero: Etiyopya’nın injera ekmeğine benzeyen, süngerimsi ve fermente bir krep türü.
Bariis iskukaris: Baharatlarla pişirilmiş, et ve sebzelerle zenginleştirilmiş Somali usulü pilav.
Maraq: Yavaş pişirilen, baharatlı ve doyurucu bir yahni. Tatlılar da Ramazan sofralarının vazgeçilmezidir. Özellikle halwa, şekerli ve fındık dolgulu tatlısıyla en çok tercih edilen lezzetler arasındadır.
SAHUR GELENEĞİ VE RAMAZAN DAVULCULARI
Gecenin ilerleyen saatlerinde, Somalili şehir ve köylerde dabaqad olarak bilinen sahur davulcularının sesleri yankılanır. Yüzyıllardır süregelen bu gelenek, insanların sahuru kaçırmamasını sağlamak için halen birçok bölgede devam etmektedir. İftar sonrası, halk camilere akın ederek Ramazan’a özgü Teravih namazlarını kılar. Bu namazlar, toplulukları bir araya getirerek güçlü bir birlik duygusu oluşturur. Ramazan geceleri, ibadet ve Kur’an okumayla geçirilirken, son on gün, Kadir Gecesi’ni (Laylat al-Qadr) arayarak daha da yoğun ibadetle değerlendirilir.
RAMAZAN’IN MUTLU SONU: EİD AL-FİTR
Ramazan’ın tamamlanması, Eid al-Fitr (Ramazan Bayramı) ile kutlanır. Bayram sabahında Somalililer en güzel kıyafetlerini giyerek topluca namaza gider. Aileler ve arkadaşlar bir araya gelir, özel yemekler hazırlanır ve özellikle çocuklara hediyeler dağıtılır. Bayram, aynı zamanda paylaşımın ve cömertliğin devam ettiği bir dönemdir; birçok kişi, maddi durumu yetersiz olanlara bağış yaparak herkesin bayram sevincine ortak olmasını sağlar.
ORUÇTAN FAZLASI
Somali’de Ramazan, yalnızca bir ibadet dönemi değil; aynı zamanda toplumsal birlikteliğin, kültürel geleneklerin ve cömertliğin en güçlü şekilde hissedildiği bir aydır. Bu kutsal ay boyunca yaşanan dayanışma, manevi huzur ve paylaşılan lezzetler, Ramazan’ı Somali’de yılın en özel zamanı haline getiriyor.