İklim değişikliği, dünya genelinde tarımı olumsuz etkilediği gibi kahve üretimini de zorluyor. Kuraklık ve aşırı hava koşulları nedeniyle Brezilya gibi büyük üretici ülkelerde kahve rekoltesi azalıyor. Uzmanlara göre, Brezilya’da bu yıl kahve üretimi %12 düşebilir. Bu da fiyatların yükselmesine ve sektörün alternatif çözümler arayışına girmesine neden oluyor.
Bu zorlukların ortasında, Güney Sudan’da yetişen Excelsa kahvesi, dayanıklılığı ve benzersiz özellikleriyle dikkat çekiyor. Bir asırdan fazla bir süre önce keşfedilen bu kahve türü, sıcak ve kurak iklim koşullarına uyum sağlayarak üreticilere yeni bir seçenek sunuyor.
Batı Güney Sudan’da yaşayan Catherine Bashiama, üç yıl önce ektiği kahve ağacının ilk meyvelerini gördüğünde, umutlarının yeniden yeşerdiğini hissetti. Daha önce köyünde kahve yetiştirilmemişti, ancak Excelsa’nın dayanıklılığı ve verimliliği sayesinde bunun değişebileceğini düşünüyor.
Bashiama gibi birçok çiftçi, Excelsa kahvesini yeni bir geçim kaynağı olarak görüyor. Bu yüzden, gelecek planlarını bu tür üzerine şekillendiryorlar. Ancak kahve uzun vadeli bir yatırım ve güvenli bir üretim süreci için istikrarlı bir çevre gerekiyor.
Çiftçi Elia Box, geçen yıl çıkan bir yangında ekinlerinin yarısını kaybettiğini belirterek, “Kahve yetiştirmek sabır gerektiriyor ama istikrar olmadan zor. Kahve için barış gerekiyor,” diyor.
EXCELSA KAHVESİNİN AVANTAJLARI
Güney Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Uganda gibi ülkelerde yetişen Excelsa kahvesi, aynı zamanda Hindistan, Endonezya ve Vietnam’da da üretiliyor.
- Kuraklığa dayanıklı: Derin kökleri ve güçlü gövdesi sayesinde aşırı sıcaklara karşı direnç gösteriyor.
- Hastalıklara karşı güçlü: Zararlılara ve hastalıklara dayanıklı olduğu için kimyasal ilaç kullanımını azaltıyor.
- Lezzet açısından zengin: Çikolata, koyu meyve ve fındık notaları barındıran bu kahve, Arabica’ya benzer bir tada sahip ama daha az acı olabiliyor.
Buna rağmen Excelsa, şu anda küresel kahve pazarının yalnızca %1’ini oluşturuyor. Büyük ölçekli üretime geçebilmesi için daha fazla yatırım ve destek gerekiyor.
GÜNEY SUDAN İÇİN BİR FIRSAT
Petrol zenginliğine rağmen Güney Sudan, kahve üretimiyle pek bilinmiyor. Ancak yetkililer, eski kahve plantasyonlarını yeniden canlandırmak ve tarım eğitimine yatırım yapmak istiyor. Tarım Bakanı Alison Barnaba, kahve üretimini artırmak için çeşitli projeler üzerinde çalıştıklarını belirtiyor. Ancak altyapı eksikliği ve güvenlik sorunları, sürecin önündeki en büyük engellerden biri.
Uzmanlar, Excelsa kahvesinin küresel kahve krizine çözüm sunabileceğini düşünüyor. Ancak bunun gerçekleşmesi için daha fazla yatırım, altyapı ve üretici desteği gerekiyor.