Kenya Cumhurbaşkanı William Ruto’nun, ülkesini ve diğer Afrika ülkelerini ABD doları ve diğer yabancı para birimlerine bağımlılıktan kurtarma planı, yeni bir pan-Afrika ödeme sisteminin Kenya’da hayata geçmesiyle ivme kazandı.
Afrika İhracat-İthalat Bankası (Afreximbank) ve Afrika Birliği (AU) tarafından desteklenen Pan-Afrika Ödeme ve Mutabakat Sistemi (PAPSS), artık Kenya’da kullanılabilir hale geldi. Bu sistem, Afrika ülkeleri arasındaki ticaret işlemlerinin yerel para birimleriyle yapılmasını sağlayarak, dolar gibi üçüncü para birimlerine olan bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.
PAPSS, 2022 yılında resmi olarak başlatılmış olup, Nijerya, Liberya, Sierra Leone, Gana, Gine, Gambiya, Kenya, Cibuti, Zimbabve ve Zambiya gibi ülkelerde uygulanmaya başlandı. Sistem sayesinde, örneğin Kenya’daki bir alıcı, Uganda’daki bir satıcıya doğrudan yerel para birimiyle ödeme yapabilecek.
Cumhurbaşkanı Ruto, Afrika ülkeleri arasındaki ticaretin döviz kurlarına takılmaması gerektiğini vurgulayarak, “Afrika ülkeleriyle iş yapmalı, ticaretimizi yerel para birimlerimizle gerçekleştirmeliyiz” dedi.
Afreximbank’ın eski başkanı Benedict Oramah, PAPSS’in tam olarak uygulanmasıyla Afrika’daki işletmelerin yıllık işlem maliyetlerinde 5 milyar dolarlık tasarruf sağlayabileceğini belirtti. Sistem, Afrika içi ticareti hızlandırarak işletmelerin maliyetlerini azaltmayı ve ödeme süreçlerini kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Şu anda Afrika ülkeleri arasındaki ticaret genellikle ABD doları veya euro gibi yabancı para birimleri üzerinden yapılıyor. Bu durum, Afrika merkez bankaları üzerinde döviz baskısı yaratırken, işletmelerin işlem maliyetlerini artırıyor. PAPSS’in yaygınlaşmasıyla, döviz ihtiyacı azalacak ve kıta içi ticaret daha bağımsız hale gelecek.
Kenya Merkez Bankası Başkanı Kamau Thugge, yeni ödeme sisteminin döviz krizini hafifletmeye yardımcı olabileceğini ve Kenyalı tüccarların Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Alanı (AfCFTA) fırsatlarından daha iyi yararlanmalarına olanak tanıyacağını ifade etti.
Afrika’nın ekonomik bağımsızlığını güçlendirmeye yönelik atılan bu adım, kıta genelinde ticaretin önündeki engelleri kaldırmayı hedefliyor.