Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, ülkesi içinde artan geri çekilme çağrılarına rağmen Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne (DKC) verilen desteğin devam edeceğini bir kez daha vurguladı. Bu açıklama, süregelen çatışmalarda 14 Güney Afrikalı askerin hayatını kaybetmesinin ardından geldi.
DKC’nin doğusunda, Ruanda destekli M23 isyancıları önemli kazanımlar elde ederek geçen hafta Goma şehrini ele geçirdi. İsyancılar, başkent Kinşasa’ya doğru ilerleme tehdidinde bulunurken, bu gelişme Afrika genelinde endişe yaratarak bölgesel grupların acil toplantılar düzenlemesine yol açtı.
Ramaphosa, bölgede kalıcı barış sağlanmasının uluslararası toplumun ortak çabasını gerektirdiğini belirtti. “Güney Afrika, KDC halkına verdiği desteği asla bırakmayacaktır,” dedi. 2023 yılında Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (GAKT) kapsamında barışı koruma misyonuna katılan Güney Afrikalı askerlerin ölümü, ülkede tepkilere yol açtı. Ekonomik Özgürlük Savaşçıları (EÖS) partisi de dahil olmak üzere bazı gruplar, askerlerin geri çekilmesini talep etti. EÖS lideri Julius Malema, misyonu “sorumsuz” olarak nitelendirerek askerlerin güvenliğini sağlamak için geri çekilme çağrısında bulundu.
Ancak Ramaphosa, GAKT misyonunun belirlenen süre çerçevesinde devam edeceğini ve güven artırıcı önlemler uygulanana kadar bölgede kalacağını vurguladı. “Kalıcı bir barış için düşmanlıklar derhal sona ermeli ve tüm taraflar ateşkese saygı göstermelidir,” dedi.
Geçen hafta GAKT, Doğu Afrika Topluluğu ile güvenlik durumunu görüşmek üzere bir zirve çağrısında bulundu. Dayanışma göstergesi olarak GAKT, DKC’ye verdiği desteğin sarsılmaz olduğunu vurgularken, Angola ve Kenya liderliğindeki arabuluculuk çabalarına da tam destek verdi. Ayrıca bölgesel birlik, askerlerinin güvenliğini sağlamak ve hayatını kaybeden askerlerin ülkelerine geri getirilmesini kolaylaştırmak için yetkililerini bölgeye gönderdi.
Yaklaşık 1.300 askerden oluşan GAKT gücünün en büyük katkıcısı olan Güney Afrika, askeri desteğin yeterliliği ve hükümetin mali kısıtlamaları nedeniyle eleştirilerle karşı karşıya. Muhalefetteki Demokratik İttifak partisi, hava desteği olmadan böyle bir askeri müdahalenin neden yapıldığını sorgulayarak parlamentoda bir tartışma açılması çağrısında bulundu.
Bu durum, Güney Afrika ile Ruanda arasında da diplomatik gerilime yol açtı. Ruanda, M23 isyancılarıyla herhangi bir bağlantısı olduğu iddialarını reddederken, Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame, Ramaphosa’yı ikili görüşmelerini yanlış yansıtmakla suçladı. Kagame, Güney Afrikalı askerlerin aslında Kongo halkına karşı “saldırı gücü” olarak hareket ettiğini iddia etti.