Zambiya’da parlamentonun yapısını doğrudan etkileyen anayasa değişikliği yürürlüğe girdi. Cumhurbaşkanı Hakainde Hichilema’nın onayıyla resmiyet kazanan düzenleme kapsamında, ülkedeki seçim bölgesi sayısı artırılarak parlamentodaki milletvekili sayısının yükseltilmesi hedefleniyor.
Ulusal basında yer alan bilgilere göre, anayasa değişikliğiyle seçim bölgelerinin sayısı 156’dan 211’e çıkarılacak. Düzenlemenin temel amacının, kadınların, gençlerin ve engelli bireylerin yasama organındaki temsilini güçlendirmek olduğu belirtiliyor.
TEMSİL YAPISI YENİDEN ŞEKİLLENİYOR
Zambiya Parlamentosu hâlihazırda, 156 seçim bölgesinden seçilen milletvekillerine ek olarak Cumhurbaşkanı tarafından atanan 8 üye ile birlikte toplam 164 sandalyeden oluşuyor. Yeni düzenlemeyle birlikte, 13 Ağustos 2026’da yapılması planlanan genel seçimlerde parlamentoya doğrudan seçilecek milletvekili sayısı 211’e yükselecek.
Anayasa değişikliği yalnızca milletvekili sayısıyla sınırlı kalmıyor. Seçim ve yönetim süreçlerine ilişkin birçok hüküm de yeniden düzenleniyor. Bu kapsamda ara seçimler, adaylık usulleri ve görev sürelerine ilişkin belirsizliklerin giderilmesi amaçlanıyor. Ayrıca belediye başkanları ile meclis başkanları için uygulanan iki dönemlik görev süresi sınırı da kaldırılıyor.
MUHALEFETTEN ELEŞTİRİ
Seçimlere bir yıldan az bir süre kala yapılan anayasa değişikliği, muhalefet partileri ile bazı sivil toplum kuruluşlarının tepkisini çekti. Eleştirilerde, düzenlemenin zamanlamasının tartışmalı olduğu ve siyasi dengeleri etkileyebileceği görüşü dile getiriliyor.
Hükümet cephesi ise eleştirilere karşı çıkarak, değişikliğin artan nüfus karşısında temsilde adaleti güçlendirmeyi amaçladığını savunuyor. Yetkililer, yeni düzenlemenin daha kapsayıcı bir parlamento yapısının önünü açacağını ve demokratik katılımı artıracağını vurguluyor.
Kaynak: AA