Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi, Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) Nisan ayında Kuzey Darfur’daki Zemzem Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırılarda üç gün içinde binden fazla sivilin hayatını kaybettiğini bildirdi. BM, saldırıların yargısız infazlar, yaygın cinsel şiddet ve sivillere yönelik sistematik katliamlar içerdiğini vurguladı.
ÜÇ GÜN SÜREN KANLI BASKIN
BM İnsan Hakları Ofisi tarafından Perşembe günü yayımlanan rapora göre, HDK güçleri Nisan ayında El-Feşir şehrini kuşatma sürecinde Batı Sudan’ın en büyük mülteci kampı olan Zemzem’e kapsamlı bir saldırı düzenledi. Raporda, yüzlerce sivilin ev ev yapılan baskınlarda, ana pazarda, okullarda ve sağlık tesislerinde öldürüldüğü belirtildi.
Raporda ayrıca, saldırılar sırasında “cinsel saldırı, toplu saldırı ve cinsel kölelik dahil olmak üzere çok sayıda cinsel şiddet vakasının” yaşandığı kaydedildi.
BM raporunda, Zemzem’de yaşananların “uluslararası insancıl hukukun ciddi ihlallerinin ve uluslararası insan hakları hukukunun ağır suistimallerinin tutarlı bir örneği” olduğu ifade edildi. Bu tespitler, Uluslararası Af Örgütü’nün HDK’yı Zamzam kampına yönelik saldırılar nedeniyle savaş suçu işlemekle suçlamasından haftalar sonra duyuruldu.
KAMPTA 500 BİNDEN FAZLA KİŞİ YAŞIYOR
Rapora göre, saldırılardan önce Zemzem Kampı Sudan’daki en büyük mülteci kampıydı ve burada 500 binden fazla kişi yaşıyordu. BM, HDK’nın saldırıdan aylar önce kampa gıda ve temel ihtiyaç maddelerinin girişini engellediğini de ortaya koydu.
Zemzem Kampı, 2004 yılında Cancavid milislerinin saldırıları nedeniyle evlerinden edilen siviller için kurulmuştu. El-Feşir’in güneyinde yer alan kamp, yıllar içinde yaklaşık 8 kilometre uzunluğunda ve 3 kilometre genişliğinde bir alana yayıldı.
”ACİL EYLEM ŞART”
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, rapora ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Bu raporda yer alan bulgular, vahşet ve şiddet döngülerine son vermek, mağdurlar için hesap verebilirliği ve tazminatı sağlamak adına acil eyleme duyulan ihtiyacın bir başka çarpıcı hatırlatıcısıdır.”
Türk, HDK’nın Zemzem’deki şiddetinin El-Feşir’de de tekrarlandığı uyarısında bulunarak:
“Ceza almadan işlenen bu korkunç ihlal biçimleri, ofisimin HDK’nın El-Feşir’i ele geçirmesi de dahil olmak üzere defalarca belgelediği olaylarla tutarlıdır.” dedi.
HDK, 2023 yılının Nisan ayından bu yana Sudan ordusuyla savaş halinde. Çatışmalar şu ana kadar en az 40 bin kişinin ölümüne yol açtı. İnsan hakları grupları ise gerçek ölü sayısının çok daha yüksek olabileceğini belirtiyor. Savaş nedeniyle 14 milyondan fazla kişi yerinden edildi ve Sudan, dünyanın en ağır insani krizlerinden biriyle karşı karşıya kaldı. Zemzem dahil birçok bölgede kıtlık yaşanıyor.
DİPLOMATİK TRAFİK
Sudan’daki savaşın sona erdirilmesine yönelik baskıların arttığı bir dönemde, Sudan’ın en üst düzey generali Abdülfettah el-Burhan, Perşembe günü Kahire’de Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi ile bir araya geldi. Burhan bu görüşme öncesinde Riyad’da Suudi yetkililerlele de bir görüşme gerçekleştirdi.
Aynı dönemde ABD’nin Afrika’dan sorumlu elçisi Massad Boulos da Riyad’daydı. Boulos, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan ile yaptığı görüşmelerin ardından, “insani ateşkes, kalıcı istikrar ve Sudan halkı için genişletilmiş insani erişim” konusunda pratik adımlar üzerinde anlaşıldığını açıkladı.
ABD, Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri, Sudan krizinde arabuluculuk yapan Dörtlü İttifak içinde yer alıyor. Mısır Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, Sudan’a olan destek teyit edilerek:
“Sudan’ın birliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal edecek herhangi bir paralel oluşumun kabul edilmeyeceği” belirtildi. Açıklamada, bu durumun “aşılmaması gereken kırmızı çizgiler.” olduğu vurgulandı.
HDK, Temmuz ayında “Tasis İttifakı” adı altında paralel bir hükümet kurduğunu açıklamıştı.
ÇATIŞMALAR KORDOFAN’DA YOĞUNLAŞTI
Diğer yandan çatışmalar, petrol zengini Kordofan eyaletlerinde yoğunlaşıyor. Sudan Doktorlar Ağı, kuşatma altındaki Güney Kordofan’ın Dilling kasabasına yapılan topçu bombardımanında son 48 saat içinde 16 kişinin öldüğünü açıkladı.
Ağ, saldırılardan HDK ve müttefik grupları sorumlu tutarak, bunun uluslararası hukukun açık ihlali olduğunu bildirdi.
Kaynak: Ajanslar