Nijerya’da silahlı kişiler iki okuldan yüzlerce öğrenci ve öğretmeni kaçırdı. Bu, 2014 yılında Chibok kasabasından 270’ten fazla kızın okullarından kaçırılmasından bu yana yaşanan en büyük ve kötü kaçırılma vakası. Nijerya Hristiyan Derneği (CAN), Pazar günü yaptığı açıklamada, Nijer eyaletinin merkezindeki bir Katolik okulundan kaçırılan 50 öğrencinin kaçtığını ve günler sonra aileleriyle yeniden bir araya geldiğini söyledi.
Peki son kaçırılmalar hakkında neler biliyoruz? Ve çocuklar neden silahlı gruplar tarafından hedef alınıyor?
NE OLDU?
Ülkenin en büyük Hristiyan örgütü CAN’a göre, silahlı kişiler Nijerya’nın kuzey-orta kesimindeki Nijer eyaletindeki Saint Mary’s Katolik Okulu’na düzenlenen saldırıda 303 çocuğu ve 12 öğretmeni kaçırdı. Yerel basın, kaçırma ve saldırının Cuma günü Nijer’in ücra Papiri bölgesinde gerçekleştiğini bildirdi.
CAN Nijer şubesi başkanı Rahip Bulus Dauwa Yohanna, kaçırılanlar arasında 10 ila 18 yaşlarındaki hem erkek hem de kız öğrencilerin bulunduğunu söyledi. Yohanna, cuma günü okul kampüsünü ziyaret etti.
Saldırı, silahlı kişilerin komşu Kebbi eyaletinin 170 km uzaklıktaki Maga kasabasındaki Hükümet Kız Kapsamlı Ortaokulunu hedef alarak 25 kız öğrenciyi kaçırmasından birkaç gün sonra gerçekleşti. Son dönemdeki kaçırma olaylarını henüz üstlenen bir grup olmadı.
Cuma ve cumartesi günü 50 çocuk esaretten kurtularak ailelerine kavuştu. Bu, 253 çocuğun hâlâ rehin tutulduğu anlamına geliyor. Kaçırılan 12 öğretmen de hâlâ esaret altında. Nijeryalı yetkililer, çocukları ve okul personelini kurtarmak için yerel avcıların yanı sıra taktik ekiplerin de konuşlandırıldığını söyledi.
OLAYLARIN ARKASINDA KİM VAR?
Kaçırma olayını henüz üstlenen olmadı. Olayı yakından takip eden gazeteci İbrahim M Ndamitso, El Cezire’ye yaptığı açıklamada, olayın son zamanlarda “çoğunlukla haydutluk faaliyetlerinin yaşandığı” Nijer’in kuzeyinde meydana geldiğini söyledi.
Nijer eyaletinin başkenti Minna’da yaşayan Ndamitso, haydut gruplarının burayı, “Nijer’in kuzeyinde bir geçiş noktası haline getirdiğini, hayvanları aldığını, insanların ineklerini çaldığını, fidye için insanları seçtiğini ve tüm bu eylemleri gerçekleştirdiğini” söyledi.
Londra’da yaşayan güvenlik analisti ve Nijeryalı insan hakları avukatı Bulama Bukarti, El Cezire’ye yaptığı açıklamada, özellikle Nijerya’nın kuzeybatısı ve kuzey-orta kesimlerinde gerçekleşen bu tür kaçırma saldırılarının ekonomik nedenlerle gerçekleştirildiğini söyledi. Bukarti:
“Bu çetelerin normalde yaptığı şey, bu çocukları haftalarca, bazen aylarca esaret altında tutmak ve ailelerinden veya hükümetten fidye almaktır. Bu fidyeler, serbest bırakılmadan önce yüzlerce, hatta yüz binlerce dolara kadar çıkabiliyor.” sözlerine yer verdi.
KAÇIRILMALAR DİNİ SEBEPLERLE Mİ GERÇEKLEŞTİRİLİYOR?
Pek mümkün değil. Nijerya’da, özellikle fidye için adam kaçırma vakaları artıyor. Ancak bunlar, silahlı haydutlardan oluşan dağınık gruplar tarafından gerçekleştiriliyor. Bu haydutların, saldırıları mezhepsel bir gündemle gerçekleştirilen Boko Haram veya Batı Afrika Eyaleti’ndeki IŞİD kolu (ISWAP) gibi herhangi bir dini veya silahlı grupla bağlantılı olduğu görülmüyor.
Pew Araştırma Merkezi’nin tahminlerine göre, 2020 itibarıyla Nijerya nüfusunun yüzde 56,1’ini Müslümanlar oluştururken, yüzde 43,4’ünü Hristiyanlar oluşturuyor.
Son dönemde yaşanan kaçırılmalar, Nijerya’nın Chibok şehrinde kaçırılan kız çocuklarının olayını hatırlatı. Kaçırılan kız çocuklarından onlarcası, yaklaşık 12 yıl sonra bile hâlâ kayıp.
Silahlı örgüt Boko Haram, Nisan 2014’te Borno eyaletine bağlı Chibok’tan 276 kız öğrenciyi kaçırdı . Kaçırılanların bazıları Müslümandı. Birçok esir İslam’a geçmeye teşvik edilirken, diğerleri Boko Haram’a katılmaya veya örgüt mensuplarıyla evlenmeye zorlandı.
Nijerya ordusu, 2016-2017 yılları arasında esir değişimleri yoluyla 108 kız çocuğunu kurtardı veya serbest bıraktı, son iki yılda ise yaklaşık 20 kız çocuğu kaçtı. Geçen yıl itibarıyla, Chibok’ta kaçırılan kız çocuklarının yaklaşık 90’ı hâlâ kayıp.
Güvenlik analisti ve avukat Bukarti, Al Jazeera’ye yaptığı açıklamada, 2014’ten bu yana bin 400’den fazla Nijeryalı öğrencinin kaçırıldığını söyledi. Bu son kaçırma olayının, son 11 yıldaki 13. olay olduğunu belirtti.
NİJERYA’DA HRİSTİYANLAR HEDEF Mİ ALINIYOR?
Orta Nijerya’daki Hristiyan çiftçi toplulukları, haydutlar ve sığır çobanlarının saldırılarıyla giderek daha fazla karşı karşıya kalıyor. Hükümeti, failleri tutuklamamak ve güvenlik sağlamamakla suçluyorlar.
Son zamanlarda okullara ve bazı kiliselere yapılan saldırılar, Nijerya’daki Hristiyanların soykırımla karşı karşıya olduğunu iddia eden ABD Başkanı Donald Trump’ın dikkatini çekti . Trump, ülkenin Hristiyanları zulümden koruyamadığını ileri sürerek, ABD’nin Nijerya’ya askeri müdahalede bulunmakla tehdit etti. Ayrıca Nijerya’ya yapılan yardımı kesmekle de tehdit etti. Trump, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda:
“Nijerya Hükümeti Hristiyanların öldürülmesine izin vermeye devam ederse, ABD Nijerya’ya yaptığı tüm yardım ve desteği derhal kesecek ve artık rezil olmuş, ‘silahlar alev alev’ olan bu ülkeye girerek, bu korkunç vahşeti gerçekleştiren İslamcı teröristleri tamamen yok edebilir.” ifadelerini kullandı.
Papa XIV. Leo da kaçırılan öğrencilerin serbest bırakılması çağrısında bulundu. Papa Pazar günü yaptığı açıklamada:
“Rehinelerin derhal serbest bırakılması için yürekten bir çağrıda bulunuyorum ve yetkili makamları, serbest bırakılmalarını sağlamak için uygun ve zamanında kararlar almaya çağırıyorum” dedi.
Nijerya hükümeti güvenlik sorunu olduğunu kabul etti ancak Hristiyanların zulüm gördüğü iddialarını reddetti.
Hükümet, çoğunluğu Müslüman olan Fulani çoban etnik grubuna atfedilen saldırıların bir kısmını “çiftçi-çoban krizi” olarak nitelendirdi.
Nijerya’daki Hristiyan gruplar da saldırı ve kaçırma olaylarının tek sebebinin inanç olduğu iddiasını reddetti. Nijerya Hristiyan Derneği, yabancı grupların iç krizlerden faydalanmaya çalıştığını belirtti.
HÜKÜMET NASIL TEPKİ VERDİ?
Cuma günü Nijerya hükümeti ülke genelindeki 47 üniversitenin derhal kapatılmasını emretti. Ayrıca, Nijer eyaletinin bölgesel hükümeti, ister özel ister devlet okulu olsun, tüm okulların kapatılmasını emretti, dedi Ndamitso. Bukarti:
“Şu anda yüzlerce okul kapalı ve bu nedenle çocuklarımızın eğitimi kesintiye uğrayacak. Bu çok talihsiz bir durum çünkü bu, Nijerya eğitim sisteminin tehdit altında olduğunu gösteriyor.” açıklamasını yaptı.
Pazar günü, güvenlik şefleriyle yaptığı bir toplantıda Nijerya Devlet Başkanı Bola Tinubu, 30 bin yeni polis memurunun işe alınmasını emretti. Ayrıca, polis memurlarının, özellikle saldırılara açık ücra bölgelerdeki temel görevlerine odaklanabilmeleri için VIP koruma hizmetlerinden çıkarılmasını emretti. Ndamitso, hükümetin ayrıca Nijerya Savunma Bakanı’nın Nijer Eyaleti’ne atanacağını açıkladığını da ekledi.
Nijerya, Boko Haram’ın kuzeydoğuda ölümcül bir isyan başlatması ve suç çetelerinin kuzeybatıda faaliyet göstermesiyle güvenlik sorunlarıyla boğuşuyor. Ülke aynı zamanda mezhepsel şiddetten de muzdarip.
Tinubu’nun 2023’te cumhurbaşkanı seçilmesinden bu yana 10 binden fazla kişi öldürüldü ve yüzlerce kişi kaçırıldı. Şiddet nedeniyle üç milyona yakın insan yerinden edildi.
Kaynak: Al Jazeera