Mısır’da, Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’ye yakın partilerin baskın olduğu parlamento seçimlerinde oylama başladı. Giza başta olmak üzere ülke genelinde devam eden seçimler, beş haftaya yayılan aşamalı bir takvimle gerçekleştiriliyor. Seçim, Sisi’nin üçüncü ve mevcut anayasa uyarınca son görev döneminin ortasında yapılıyor.
HÜKÜMET YANLISI PARTİLER AĞIRLIKLI
Seçimlere birçok parti katılıyor olsa da, mecliste çoğunluğu elde etmeye hazırlanan partiler arasında önemli politik farklılık bulunmuyor. Aday listelerinde Cumhurbaşkanı Sisi’ye açık destek veren partiler öne çıkarken, muhalif sesler ise büyük ölçüde dışarıda kaldı. Kampanya sürecinde sokaklar, farklı parti logolarıyla donatılmış pankartlarla doldu. Fakat 2011 Arap Baharı sonrası yaşanan canlı ve rekabetçi seçim atmosferinin yerini bu kez seçmen ilgisizliği aldı.
TEK LİSTE, SINIRLI SEÇİM
Bu yıl uygulanan karma seçim sistemiyle sandalyelerin yaklaşık yarısı kapalı parti listelerine ayrıldı. Fakat bu sistemde de yalnızca bir liste yer aldı ve sandalyelerin büyük kısmı üç hükümet yanlısı partiye tahsis edildi. Bu durum, çok sayıda milletvekilinin ilk tur oylamadan önce fiilen seçilmiş olması anlamına geliyor. Askerlik şartının yeniden yorumlanması nedeniyle hem aşırı muhafazakâr İslamcılar hem de sol eğilimli birçok adayın seçime girmesi engellendi. Yüksek kampanya maliyetleri ve zorunlu sağlık taramaları da bazı adayların yarış dışı kalmasına yol açtı.
Eleştirmenler, bu koşulların, ekonomik zorluklarla boğuşan seçmenleri sandıktan uzaklaştırdığını savunuyor. Bu yaz yapılan danışma meclisi seçimlerine katılım oranı yalnızca yüzde 17 civarında kalmıştı. Giza’daki bir okulda oy kullanan 58 yaşındaki elektrikçi Amgad:
“Adaylar için çalışanlar bizi oy kullanmaya getirdi ama aslında kim olduklarını bilmiyorum. Zaten herkes aynı şeyi söylüyor.” sözlerine yer verdi.
Seçim sistemini savunanlar ise, parti listelerinin farklı görüşleri yansıttığını ve kadınlarla azınlıkların temsilinin artırdığını öne sürüyor.
YENİ PARTİLER VE GÜÇ DENGESİ
Sisi hiçbir partiye üye olmamakla birlikte, yönetimle en çok ilişkilendirilen Milletin Geleceği Partisi bu seçimde sandalye kaybı yaşayabilir. Buna karşılık, geçen yıl kurulan Ulusal Cephe Partisi seçimlerin yükselen yıldızı olarak görülüyor. Partinin kurucu ortaklarından ve aynı zamanda Devlet Bilgi Servisi Başkanı olan Diaa Rashwan, bir televizyon röportajında:
“Ne sadık ne muhalifiz; ne de tek bir ideolojik çizgiyi temsil ediyoruz. Biz, birleştirici bir varlığız.” ifadelerini kullandı.
Listede ayrıca 2013’te eski askerler tarafından kurulan Ulusun Geleceği (Nation’s Future) ve Yurt Savunucuları Partisi de yer aldı. Yurt Savunucuları Sözcüsü Amr Süleyman, Reuters’a yaptığı açıklamada:
“Devletin liderliğiyle uyumlu, uzun vadeli bir kalkınma vizyonunu gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.” ifadelerine yer verdi.
MUHALEFET DAR BİR ALANDA MÜCADELE EDİYOR
ABD merkezli Tahrir Orta Doğu Politikaları Enstitüsü analisti Timothy Kaldas, hükümet yanlısı partilerin çoğalmasının “rakip güç merkezlerinin birleşmesini önleyerek otoritenin merkezileşmesini” sağladığını belirtti. Kaldas:
“Bu, hem mevcut partileri zayıflatmanın hem de yeni sadık partileri ödüllendirmenin bir yolu.” yorumunda bulundu.
Bazı muhalifler yine de yarışa dahil olmayı seçti. Sosyal Demokrat Parti, mevcut milletvekili Maha Abdel Nasser’in de aralarında bulunduğu adaylarla listede yer aldı. Nasser:
“Mecliste siyaseti etkilemek için hâlâ bir alan olduğunu düşünüyoruz, bu yüzden bu fırsatı boşa harcamayacağız.” dedi.
Buna karşılık, Nobel ödüllü Muhammed El Baradei tarafından kurulan Anayasa Partisi, Muhafazakâr Parti ile ittifak yaparak bireysel koltuklar için yarışma kararı aldı. Partinin sözcüsü Mariam Faruk:
“Siyasi paranın gücüne ve seçmen ilgisizliğine karşı zorlu bir mücadele veriyoruz.” dedi.
DÜŞÜK KATILIM BEKLENTİSİ
Eleştirmenlere göre, ekonomik kriz, sınırlı rekabet ve sıkı denetimler, seçmen ilgisini önemli ölçüde azaltmış durumda. Devlet Enformasyon Servisi ise konuya ilişkin yorum yapmadı. Seçimler önümüzdeki haftalarda ülke genelinde devam edecek. Sonuçların, Sisi’nin politik çizgisini destekleyen bir meclis yapısını yeniden şekillendirmesi bekleniyor.
Kaynak: Ajanslar