İspanya hükümeti tarafından yaptırılan yeni fizibilite çalışması, Fas ile İspanya arasında planlanan denizaltı tünelinin teknik olarak inşa edilebilir olduğunu ortaya koydu. Fakat rapor, projenin karmaşık jeolojik koşullar, yüksek maliyet ve uzun inşaat süresi nedeniyle son derece zorlu bir mühendislik girişimi olacağına dikkat çekti. Çalışmayı, tünel açma teknolojisinde dünya lideri olarak bilinen Alman Herrenknecht firması yürüttü.
Firma, uzun zamandır projenin en büyük teknik engeli olarak görülen Camarinal Eşiği altındaki deniz tabanını ayrıntılı biçimde inceledi. Herrenknecht:
“Tünelin inşası için gereken teknoloji hâlihazırda mevcut. Bu durum, ilk keşif tünelinin önünü açıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Yetkililer, çift tüplü yapıda tasarlanacak ilk keşif tünelinin inşasının 6 ila 9 yıl sürebileceğini belirtiyor.
Planlara göre tünelin toplam uzunluğu yaklaşık 65 kilometre olacak. Bunun 40 kilometrelik bölümü İspanya kıyısında, geri kalan kısmı ise Fas tarafında inşa edilecek. İspanyol terminalinin, Vejer de la Frontera yakınlarında ve Cádiz–Sevilla demiryolu hattına bağlanacak şekilde yapılması planlanıyor.
KARAR SÜRECİ
İspanya ve Fas’ın, ilk keşif tünelinin ihalesine ilişkin nihai kararı 2027 yılına kadar vermesi bekleniyor. Her şey planlandığı gibi giderse, erken inşaat çalışmalarının 2030’da, yani İspanya–Fas ortak ev sahipliğindeki FIFA Dünya Kupası ile aynı dönemde başlaması mümkün görünüyor. Ancak uzmanlar, daha gerçekçi hedefin 2035–2040 yılları olduğunu belirtiyor.
Tüneller, terminaller, altyapı tesisleri ve beklenmedik giderler dahil edildiğinde, İspanya’nın payına düşen maliyetin 8,5 milyar avroyu aşacağı öngörülüyor. Finansmanın bir kısmının Avrupa Birliği fonlarından karşılanması planlanıyor.
TARİHİ PROJE
Fas–İspanya tüneli fikri 19. yüzyıla kadar uzanıyor. İki ülke arasındaki ilk resmi anlaşma 1979 yılında imzalandı. Ancak proje, 2010’lu yıllarda azalan finansman nedeniyle rafa kalkmıştı. 2021’den itibaren Avrupa Kurtarma Fonları’nın devreye girmesiyle proje yeniden canlandırıldı. Pedro Sánchez hükümeti, özellikle Fas Sahrası’na dair siyasi yakınlaşmanın ardından süreci hızlandırdı.
Projeyi denetleyen İspanyol kuruluş Secegsa ve Faslı mevkidaşı, benzer projeleri görmek amacıyla Norveç’in Rogfast tüneli gibi büyük ölçekli altyapı örneklerini inceliyor. Ayrıca ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS), deniz tabanının yapısı ve bölgedeki sismik hareketlilik üzerine paralel araştırmalar yürütüyor.
STRATEJİK ÖNEMİ
Mühendislik zorluklarının ötesindeki proje, Avrupa ile Afrika’yı birbirine kalıcı biçimde bağlayacak tarihi bir adım olarak değerlendiriliyor. Fas–İspanya tünelinin, Akdeniz’deki yük, yolcu ve enerji taşımacılığını dönüştürmesi ve İber Yarımadası’nın Avrupa-Afrika ulaşım merkezindeki rolünü güçlendirmesi bekleniyor.
Kaynak: Herpess English