Fransız Promediation örgütü, Sudan’daki savaşı sona erdirmek için bu ay ortasında Kahire’de yeni bir siyasi istişare turu düzenlemeye hazırlanıyor. İsviçre’nin Nyon şehrinde geçen ay tamamlanan görüşmelerin devamı niteliğindeki toplantıya, ülkedeki farklı siyasi bloklardan temsilciler katılacak. Amaç, savaşı durdurmak, insani yardımları güvenli biçimde ulaştırmak ve demokratik geçiş sürecinin yol haritasını belirlemek.
Promediation yetkilileri, Nyon’daki görüşmelerde taraflar arasında sağlanan ilerlemenin ardından süreci Kahire’de sürdürme kararı aldı. Fransız kuruluş, bu yeni turun “Sudanlıların öncülüğünde yürütülecek kapsayıcı bir siyasi diyalog” oluşturmayı hedeflediğini açıkladı.
Geçtiğimiz ay İsviçre’nin Nyon şehrinde yapılan toplantılarda, Sudan’daki savaşın sonlandırılması, sivillerin korunması ve insani yardımların ulaşması için kalıcı bir çözüm bulunması gerektiği vurgulanmıştı. Katılımcılar, ülkeyi yeniden sivil yönetime döndürecek bir “kapsamlı siyasi süreç” başlatılması konusunda uzlaşmıştı.
MASADA KİMLER VAR?
Kahire’deki tura Sudan’daki farklı siyasi ve askeri eğilimleri temsil eden çok sayıda grup katılacak.
Katılımcılar arasında:
- Devrim Güçleri Sivil Demokratik İttifakı (Somoud),
- Orduyla ittifak halindeki Demokratik Bloktan bazı gruplar,
- Sudan Kurtuluş Hareketi (SLM) – lideri Minni Arko Minawi,
- Sosyal Adalet İçin Demokratik İttifak – lideri Mubarak Ardol,
- Sivil güçleri temsilen hukukçu Nabil Adib,
- Ulusal Hareket İttifakı – lideri El Tijani Sissi,
- Ulusal Mutabakat İttifakı yer alıyor.
Toplantının, farklı eğilimleri aynı masa etrafında toplama çabası olarak görülüyor.
BOYKOT VE TARTIŞMALAR
Demokratik Blok içindeki bazı siyasi partiler, Nyon’daki görüşmeleri “Somoud ittifakının Hızlı Destek Kuvvetleri ile yakınlığı” gerekçesiyle boykot etmişti. Aynı grupların Kahire turuna katılımı ise henüz kesinleşmedi. Promediation, daha kapsayıcı bir süreç sağlamak için HDK’ya yakın olduğu belirtilen “Tasis” ittifakı da dâhil olmak üzere tüm sivil gruplarla ek istişareler yürütmeyi planlıyor.
DİYALOG ÇABALARI
Ulusal Ümmet Partisi Genel Sekreteri El-Vasık el-Berair, Sudan Tribune’e yaptığı açıklamada, 15 Kasım’da Kahire’de yapılması planlanan toplantının “ülkedeki diyaloğu güçlendirme ve savaşı sona erdirme çabalarının devamı” olduğunu söyledi.
El-Berair, Nyon toplantısının İsviçre Dışişleri Bakanlığı ile Promediation’ın ortak girişimi olduğunu hatırlatarak, bu görüşmelerin “sürdürülebilir barış ve demokratik geçişe zemin hazırlamak için atılmış gayrıresmî bir adım” olduğunu belirtti.
Yetkili, toplantının Sudan topraklarının bütünlüğü, sivillere yönelik ihlallerin durdurulması ve savaşın sona erdirilmesi gibi konuları ele alacağını vurguladı.
GÜNDEM İNSANİ KRİZE ODAKLANDI
Kahire turunda öne çıkacak başlıklar şunlar olacak:
- Geçici ateşkesin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması için güvenli koridorlar oluşturulması,
- Savaşın temel nedenlerinin tartışılması ve kalıcı çözümler geliştirilmesi,
- Ulusal siyasi sürecin başlatılmasıyla sivil ve demokratik yönetime geçiş için yol haritası hazırlanması.
El-Berair:
“Herhangi bir siyasi girişimin başarısı, kapsayıcılığına ve adil temsiline bağlıdır.” diyerek tüm tarafların sürece dâhil edilmesi gerektiğini söyledi.
Ayrıca Afrika Birliği, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve IGAD gibi bölgesel ve uluslararası kurumlar arasında yakın koordinasyonun önemine dikkat çekti:
“Birleşik görev tanımları ve bütünleşik çabalar, Sudan krizinin çözümünde temel unsurdur.”
Promediation, Kahire turunun sadece Sudanlı aktörleri değil, bölgesel güçleri de içerecek şekilde şekilleneceğini açıkladı. Amaç, sahadaki şiddeti durdurmak için somut bir plan oluşturmak ve kalıcı bir siyasi çözümün zemini hazırlamak.
Gözlemcilere göre, bu girişim Sudan-Sudan temelli barış sürecinin en ciddi denemelerinden biri olarak görülüyor. Ancak taraflar arasındaki güvensizlik, devam eden çatışmalar ve dış etkiler, sürecin önündeki en büyük engeller olmaya devam ediyor.
GÖRÜŞMELERİN ÖNEMİ
Sudan, Nisan 2023’ten bu yana ordu ile HDK arasındaki kanlı çatışmalara sahne oluyor. Savaşın özellikle Darfur ve Hartum çevresinde yarattığı yıkım, milyonlarca insanı yerinden etti. Kahire’de başlayacak yeni tur, uluslararası toplumun desteğiyle Sudanlı aktörlerin yeniden masaya dönmesi açısından kritik bir dönemeç olarak değerlendiriliyor.
Kahire görüşmeleri, Sudan’da bir yılı aşkın süredir devam eden iç savaşta diyalog kanallarını açık tutma yönünde yeni bir umut olarak görülüyor. Toplantının, ülkenin geleceğini belirleyecek kalıcı bir siyasi uzlaşmanın ilk adımı olup olmayacağı ise tarafların kararlılığına bağlı.
Kaynak: Sudan Trubine