Güney Afrika’da cinsel istismar mağdurları için “Yapay Zeka Teyze” adında bir platform kuruldu.
Platformun kurucusu olan Güney Afrikalı Leonora Tima, 19 yaşındayken yakın bir akrabasını trajik bir şekilde kaybetmişti.
Ailesinin bir üyesi, Cape Town yakınlarında yol kenarına bırakılmış halde ölü bulunmuştu.
TOPLUMUN SESSİZLİĞİ VE LEONORA’NIN MÜCADELESİ
BBC’ye verdiği röportajda, kendisi de geçmişte şiddet görmüş olan Leonora, aile üyesinin başına gelen bu olayın en acı yönünün toplum tarafından sessizce kabul edilmesi olduğunu belirtti.
Hiçbir haberde bu olayın yer almadığını ve katilin hiçbir zaman yakalanmadığını ifade etti.
Toplumdaki bu sessizlik ve ön yargılar, Leonora’yı mağdurların istismarı konuşabileceği ve takip edebileceği dijital bir platform olan “Gender Rights in Tech (Grit)” adlı uygulamayı geliştirmeye yöneltti.
GRIT’İN AMAÇLARI VE TOPLUMSAL ARAŞTIRMALAR
Leonora ve küçük ekibi, Cape Town çevresindeki gecekondu bölgelerinde yaşayan topluluklarla görüşerek insanların şiddet deneyimlerini ve teknolojiyi hayatlarına nasıl entegre ettiklerini araştırdı.
800’den fazla kişiyle yapılan görüşmeler sonucunda, şiddet mağdurlarının genellikle polise gitmek gibi geleneksel yollardan çekindikleri ortaya çıktı.
Leonora, mevcut sistemin mağdurları hem şiddeti önemsemeyerek hem de konuşmak istediklerinde susturarak cezalandırdığını fark etti.
Bu nedenle Grit, mağdurlara güvenli, dijital bir ifade alanı sunmayı hedefliyor.
YAPAY ZEKA TEYZE NASIL ÇALIŞIYOR?
Şu anda 13.000 kullanıcısı bulunan bu uygulamada, sadece Eylül ayında 10.000 yardım talebi bildirildi.
Kullanıcılar saldırı anında uygulamada bulunan yardım düğmesine basarak 20 saniyelik bir ses kaydı alabiliyor. Bu kayıt, kullanıcının çevresinde neler olup bittiğini tespit ederek en yakın yerel kuruluşa otomatik olarak gönderiyor.
Leonora, şu ana kadar sistemin kullanıcılar tarafından suistimal edilmediğini de vurguladı.
MAHKEME DESTEĞİ VE TRAVMA PAYLAŞIMI DESTEĞİ
Kullanıcılar ayrıca şiddet kanıtlarını güvenli bir şekilde depolayabiliyorlar. Fotoğraflar, ekran görüntüleri ve ses kayıtları gizli bir biçimde yüklenip saklanabiliyor. Bu sayede delillerin silinmesi veya kurcalanması engelleniyor ve mahkemelerde kullanılabilecek güvenli bir veri tabanı oluşturuluyor.
Grit aynı zamanda bir sohbet botuna da sahip. Mağdurlar, yaşadıkları deneyimleri anonim olarak paylaşabiliyor ve yapay zekadan duygusal destek alabiliyorlar.
GÜNEY AFRİKA’DA ŞİDDETİN BOYUTLARI VE GRIT’İN ÖNEMİ
2015-2020 yılları arasındaki verilere göre Güney Afrika’da her gün ortalama yedi kadın öldürülüyor. Kadın cinayetleri ülkede büyük bir sosyal sorun haline gelmiş durumda.
Bu nedenle Grit, böylesine ciddi bir probleme dijital çözümler getirmeyi hedefleyen öncü bir girişim olarak görülüyor.
Uluslararası kuruluşlar da bu platformu yakından takip ediyor ve şiddetle mücadelede yenilikçi bir adım olarak değerlendiriyor.