Nijerya, Afrika kıtası genelinde en fazla gıda israfı yapan ülke olma konumunu koruyor. World Population Review’ün 2025 yılında yayınladığı “Ülke başına yemek israfı” verilerine göre, Nijerya 2024 yılında 24,8 milyon ton yiyeceği israf etti. Bu miktar kişi başına yaklaşık 106 kilogram yiyecek israfına tekabül ediyor.
Bu rakamlar, Nijerya’nın yalnızca tarım ve üretim zincirlerinde değil, ev seviyesinde de büyük ölçüde kayıplara maruz kaldığını gösteriyor. Gıda kaybı ve israfının temel nedenleri arasında yetersiz depolama tesisleri, lojistik altyapı eksiklikleri, pazara erişim sorunları ve hasat sonrası çürüme gibi etmenler öne çıkıyor.
AĞIR MALİYET
Yiyecek israfı, Nijerya’da hem ekonomik hem de sosyal açılardan ağır maliyetler doğuruyor. İsraf edilen gıdanın üretiminde kullanılan su, toprak, emek ve enerji gibi kaynaklar da boşa gitmiş oluyor. Aynı zamanda, bu israf gıda güvenliğini tehdit ediyor; ülkenin bazı bölgelerinde milyonlarca insan gıda güvencesizliği ile karşı karşıya. Birleşmiş Milletler kaynaklarına göre Nijerya’da 2025’te yaklaşık 31 milyon kişi akut gıda güvencesizliği yaşıyor.
Ayrıca, yüksek gıda enflasyonu da geniş kitleleri etkiliyor. Gıda fiyatlarının artışı, düşük gelirli haneleri gıdaya erişimde zorluyor ve bu durum beslenme kalitesini düşürebiliyor.
İSRAFI AZALTMADA UZUN VADELİ ÇÖZÜMLER
Uzmanlara göre, Nijerya’nın yiyecek israfını azaltabilmesi için aşağıdaki başlıca adımlar kritik:
- Hasat sonrası depolama teknolojilerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması
- Soğuk zincir ve lojistik altyapısının artırılması
- Çiftçilere eğitim ve destek programlarının sunulması
- Yerel pazarlara erişimin iyileştirilmesi
- Bilinç artırma kampanyaları ve sürdürülebilir tüketim modellerinin teşvik edilmesi
Nijerya’nın gıda sistemini dönüştürerek hem israfı azaltması hem de gıda güvenliğini güçlendirmesi, yalnızca ülke içinde değil, Afrika kıtası genelinde de önemli bir örnek teşkil edebilir.