Türkiye’de eğitim gören Somalili gençler, ülkelerine dönerek akademiden diplomasiye pek çok alanda önemli görevler üstleniyor. Devlet kurumlarından üniversitelere kadar birçok kilit noktada görev alan mezunlar, Somali’nin kalkınmasında etkin rol oynuyor. Somali Adalet Bakanlığı Danışmanı Muhammed Hajj, 2019’da Ankara Gazi Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bölümü’nden mezun oldu.
Ülkesine döndüğünde hemen göreve başladığını belirten Hajj:
”Ülkeme hizmet etmek için geldim. O günden beri devletime hizmet ediyorum.” sözlerine yer verdi.
Türkiye’de kazandıkları bilgi ve deneyimi Somali’ye aktardıklarını söyleyen Hajj, Türkçenin artık ülkede birçok kurumda konuşulan bir dil haline geldiğini belirtti. Bakanlıklardan alt kademelere kadar çok sayıda bürokratın Türkçe bildiği vurgulandı. Hajj, Somali ordusunun en başarılı askerlerinin de Türkiye’de eğitim aldığını belirterek:
”Başka ülkelerde eğitim alanlar genellikle orada kalıyor. Somali zor bir ülke ama Türkiye mezunlarının çoğu geri dönüyor. Bizler burada çalışmayı tercih ettik.” ifadelerine yer verdi
Somali’nin son dönemde olumlu gelişmeler yaşadığına dikkat çeken Hajj, Mogadişu’nun artık güvenli bir şehir haline geldiğini, sağlık ve eğitim başta olmak üzere birçok alanda iyileşmeler olduğunu ifade etti.
TÜRKİYE’DE EĞİTİM ALAN SOMALİLİ AKADEMİSYENLER
Mogadişu Üniversitesi Öğretim Görevlisi Mahdi Musa Hasan, 2016’da Erciyes Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun oldu. 2022’de Selçuk Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde yüksek lisans yaptı.
Hasan:
”Somalililer eğitimden sonra ülkelerine dönüyor. Devlet kurumlarında ve üniversitelerde görev almayı tercih ediyorlar.” dedi.
Mogadişu Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Projeler Müdürü Daud Aser ise İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi mezunu. Somali’de 100’den fazla üniversite bulunduğunu, çoğunun özel olduğunu söyledi. Aser, Mogadişu Üniversitesi’nin önemine dikkat çekerek:
”1991’de iç savaş patlak verdikten sonra kurulan ilk üniversite oldu. 1997’de açıldı ve Somali’de eğitimin yeniden umudu oldu. Ayrıca devletin yeniden inşasında da rol üstlendi.” sözlerine yer verdi.
Üniversitede bugün 6 binden fazla öğrencinin eğitim gördüğünü belirten Aser, akademik kadronun büyük kısmının Türkiye mezunlarından oluştuğunun altını çizdi. Türkiye’nin Somali’deki üniversitelere farklı alanlarda destek verdiğini hatırlatarak şunları söyledi:
”TİKA dahil Türk kurumları üniversitemizi destekledi. Türkiye’nin katkısıyla bir üniversite radyosu kurduk. Bu radyo, hem topluma yayın yapıyor hem de Gazetecilik Fakültesi öğrencilerine laboratuvar görevi görüyor. Ayrıca mühendislik fakültemizdeki laboratuvarlar da Türkiye’nin desteğiyle hayata geçti.”
Aser, Türkiye’nin Mogadişu Büyükelçiliği ile de iş birlikleri olduğunu ve şu anda birlikte yürüttükleri “Hack4Somalia” programıyla gençlerin yenilikçi projeler geliştirdiğini söyledi. Aser, Somalili gençlerin kendi ülkelerine geri dönmelerinin önemini şu sözlerle vurguladı:
“Somali’de gençler çok önemli bir güce sahip. Eğitim, yenilik ve kalkınma alanlarında ülkeye katkı sunuyorlar. Geleceğe yön verecek motor güç gençlerdir”
SOMALİ YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDAKİ TÜRKİYE ETKİSİ
Somali’deki Simad Üniversitesi Rektörü Abdülkerim Muhyeddin Ahmed, 2019-2023 yılları arasında Türkiye’de İşletme alanında doktora yaptı. Üniversitede birçok öğretim görevlisinin Türkiye’de eğitim gördüğünü belirterek, “Rektör yardımcımız da Türkiye mezunu” dedi.
Somali Milli Üniversitesi Rektörü Muhammed Mahmud Muhammed ise 2012-2015 yıllarında Elazığ Fırat Üniversitesi Mühendislik Bölümü’nde eğitim aldı. 2015’te ülkesine dönerek Simad Üniversitesi’nde dekanlık yaptı. Daha sonra rektör yardımcılığı görevinde bulundu ve Somali Milli Üniversitesi Rektörü olarak atandı.
”Türkiye’den döndükten sonra Somali’nin kalkınması için elimizden geleni yaptık” diyen Muhammed, farklı bölümlerden mezun olan arkadaşlarının da önemli alanlarda görevlendirildiklerini belirtti. 2016’da kurdukları Somali Türkiye Mezunları Derneği aracılığıyla, mezunların çeşitli iş fırsatlarına yönlendirildiğini anlattı.
Muhammed, Türkiye’de edindikleri en önemli değerin vatan sevgisi olduğunu vurgulayarak sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Somali bizim ülkemiz, ona hizmet etmemiz gerekiyor. Türkiye sayesinde Somali’yi çok sevdik çünkü Türklerin ülkelerine olan sevgilerini gördük.”
Kaynak: AA