İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin (KDC) doğusunda faaliyet gösteren M23 isyancı grubunun, Temmuz 2025’te düzenlediği saldırılarda 140’tan fazla sivili öldürdüğünü açıkladı. Örgütün Çarşamba günü yayımladığı rapora göre, saldırılar 10-30 Temmuz tarihleri arasında Kuzey Kivu eyaletine bağlı Rutshuru bölgesinde, Virunga Ulusal Parkı yakınlarındaki en az 14 köy ve tarım alanında gerçekleşti.
HRW, güvenilir kaynaklara dayandırdığı açıklamasında, Temmuz ayından bu yana yalnızca Rutshuru bölgesinde öldürülenlerin sayısının 300’ü aşabileceğini ve bunun, M23’ün 2021’de yeniden ortaya çıkmasından bu yana işlediği en büyük katliamlardan biri olduğunu belirtti. Raporda, kurbanların çoğunun köylüler ve çiftçilerden oluştuğu, kadın ve çocukların da saldırılarda hayatını kaybettiği vurgulandı.
RUANDA’NIN DA SALDIRILARDAKİ ROLÜNE DİKKAT ÇEKİLDİ
HRW’nin Büyük Göller Bölgesi Kıdemli Araştırmacısı Clémentine de Montjoye:
“Ruanda hükümetinin desteğini alan M23 silahlı grubu, Temmuz ayında bir düzineden fazla köye ve tarım alanına saldırarak, çoğunluğu Hutu olan sivilleri infaz etti. Bu savaş suçlarının failleri, en üst düzey yetkililer dahil, soruşturulup cezalandırılmadıkça bu vahşetler artarak devam edecektir” ifadelerini kullandı.
Raporda, saldırılarda Ruanda ordusunun da M23 operasyonlarına dâhil olduğuna dair BM kaynakları ve askeri yetkililerden elde edilen bilgilere yer verildi. Ancak Ruanda hükümeti, söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapmadı. Daha önce, 11 Ağustos’ta Kigali yönetimi, BM İnsan Hakları Ofisi’nin “Ruanda ordusu Kongo’da sivil ölümlerine karıştı” iddiasını kesin dille reddetmişti.
HRW’nin raporu, 36 kişiyle yapılan görüşmeler (25 saldırı tanığı, yerel aktivistler, sağlık çalışanları, askeri ve BM yetkilileri) ile video ve fotoğraf analizlerine dayanıyor. Aynı zamanda, Kongo hükümeti ile M23 arasında Katar arabuluculuğunda yürütülen ve 18 Ağustos’ta imzalanması beklenen barış anlaşmasının ertelendiği bir dönemde yayımlandı.
ANLAŞMANIN ARDINDAN İHLALLER BAŞLADI
Kongo ordusu Salı günü, M23’ün Kuzey Kivu ve Güney Kivu eyaletlerinde kendi mevzilerine tekrarlayan saldırılar düzenlediğini duyurdu. Aynı gün M23 ise Kinşasa yönetimini ateşkesi ihlal etmekle suçladı.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği de bu ayın başında yayımladığı raporda, Temmuz ayında Kuzey Kivu’daki dört köyde M23 isyancılarının en az 319 sivili öldürdüğünü açıklamıştı. Kinşasa yönetimi ve uluslararası toplum, M23’e destek verdiği gerekçesiyle Ruanda’yı suçlarken, Kigali bu iddiaları reddetmeye devam ediyor.
Kongo’nun doğusunda yıllardır çatışmaların odağında olan M23, bu yılın başlarında stratejik öneme sahip Goma ve Bukavu şehirlerini ele geçirerek geniş bir bölgeyi kontrol altına almış durumda.
Kaynak: AA