Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin 1960’taki bağımsızlık öncesi ve sonrasında Kamerun’da isyancı hareketlere karşı bir “savaş” yürüttüğünü kabul etti. Macron’un bu ifadeleri, Kamerun Cumhurbaşkanı Paul Biya’ya gönderdiği ve salı günü kamuoyuna açıklanan bir mektupta yer aldı.
Fransız basınına yansıyan bilgilere göre, Macron bu değerlendirmeyi Ocak ayında kendisine sunulan tarihçiler raporuna dayandırdı. Elysee Sarayı, söz konusu raporun “açıkça” bir savaşın yaşandığını ortaya koyduğunu ve Fransız ordusunun, sömürge yönetimiyle birlikte “çok yönlü baskı şiddeti” uyguladığını belirtti. Bu şiddet, 1960 sonrası dönemde de Paris’in yeni bağımsız Kamerun yönetimine verdiği destekle devam etti.
Bu kabul, resmi söylemde önemli bir kırılma anlamına geliyor. Çünkü Fransa, uzun yıllar boyunca bu dönemi anlatırken “savaş” kelimesini kullanmaktan kaçınmıştı. Macron’un 2022’de talep ettiği, 1.000 sayfayı aşan rapor; gizliliği kaldırılmış arşivler, tanık ifadeleri ve saha araştırmalarına dayanarak, Fransa’nın sömürgecilik tarihindeki bu kanlı dönemi ayrıntılı biçimde belgeliyor.
Raporda, “Fransız tarafında Kamerun savaşı, sömürge geçmişine dair hafızanın bilinmeyen bir bölgesidir… Kamerun tarafında ise bu dönem hâlâ derin yaralar bırakmıştır” ifadeleri yer aldı. Tarihçiler, 1956-1961 yılları arasında ülkenin güney ve batısında yoğunlaşan çatışmalarda “on binlerce kişinin hayatını kaybetmiş olabileceğini” ve insan hakları ile savaş hukukunun ihlal edildiğini belirtiyor.
Macron’un bu resmi kabulü, Fransa’nın sömürge tarihini yeniden değerlendirmeye yönelik adımlarının bir parçası olarak görülüyor. Daha önce Cezayir ve Madagaskar’a ilişkin benzer yüzleşme girişimlerinde bulunan Macron, bu hamleyle Fransa’nın Afrika’daki sömürge mirasına dair sessizliğini bir adım daha bozmuş oldu