Avrupa Birliği tarafından finanse edilen INNOECOFOOD projesi, Türk ve Avrupalı bilim insanlarını Afrika’da açlıkla mücadele amacıyla bir araya getiriyor. Proje kapsamında, balık, böcek ve spirulina (yenilebilir su yosunu) gibi alternatif protein kaynaklarının sürdürülebilir üretimi hedefleniyor.
ABD’de yolları kesişen gıda mühendisi Redife Aslıhan Uçar ile moleküler biyolog Dr. Seyit Yüzüak, Türkiye’de bu projede yeniden bir araya geldi. Uçar, Denizli Valiliği’ni; Yüzüak ise Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’ni (MAKÜ) temsil ediyor. Türk ekibi, üç Avrupa ve altı Afrika ülkesinden ortaklarla birlikte çalışıyor.
ÇİFTLİKLER KURULARAK GIDA GÜVENSİZLİĞİYLE MÜCADELE EDİLECEK
Birleşmiş Milletler verilerine göre, 2023’te Afrika’da yaklaşık 733 milyon kişi açlıkla karşı karşıya kaldı. Redife Aslıhan Uçar, “Bu proje sadece Afrika’daki açlıkla değil, küresel gıda güvensizliğiyle de mücadeleye katkı sağlıyor” dedi.
Proje, Avrupa Birliği’nin “Tarladan Sofraya” stratejisi kapsamında Kenya, Uganda, Gana, Namibya, Tanzanya ve Mısır’da ECOHUB adını taşıyan çiftlikler kurmayı hedefliyor. Yapay zekâ, yenilenebilir enerji ve atık geri dönüşüm sistemleriyle desteklenen bu çiftliklerde sürdürülebilir protein üretimi yapılacak. Yerel halk, çiftlikleri bağımsız olarak işletmeleri için eğitilecek.
TÜRK BİLİM İNSANLARI SPİRULİNA ÜRETİMİ YAPACAK
Türkiye, projede spirulina üretiminden sorumlu. Türk ekipleri, Afrika’daki doğal su kaynaklarından örnekler toplayarak üniversite laboratuvarlarında analiz ediyor ve en verimli türleri belirleyip üretime kazandırıyor. Ürünlerin besin değerleri ve güvenlik standartları ise Redife Aslıhan Uçar ve ekibi tarafından denetleniyor.
Projede genç bilim insanları da aktif rol alıyor. MAKÜ’de doktora sonrası araştırmacı Dr. Yiğit Küçükçobanoğlu ve yüksek lisans öğrencisi Buse Doğan, spirulinanın gıda güvencesi açısından sunduğu potansiyeli vurguluyor. Kimya teknisyeni Ramazan Aydoğmuş ise böyle bir projede yer almanın gurur verici olduğunu ifade ediyor.
Toplam bütçesi 7 milyon avro olan projede, Türk ekibi için 500 bin avro kaynak ayrıldı. AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Thomas Ossowski, “Bu proje bilim ve dayanışmanın gücünü gösteriyor. Yerel sorunlara çözüm sunarken küresel ilham da veriyor” dedi.
Proje, AB’nin 2021-2027 dönemini kapsayan 95,5 milyar avro bütçeli Ufuk Avrupa Programı tarafından destekleniyor. Avrupa Yeşil Anlaşması kapsamındaki “Tarladan Sofraya” stratejisi doğrultusunda yürütülüyor.