Uluslararası Af Örgütü, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruanda arasında kısa süre önce imzalanan barış anlaşmasının, Kongo’nun doğusunda işlenen insan hakları ihlallerine yönelik adalet arayışını yanıtsız bıraktığını belirtti. Kongo ve Ruanda dışişleri bakanları tarafından 27 Haziran’da Washington’da imzalanan anlaşma, yetkililere göre, Kongo’nun doğusundaki yoğun çatışmaların sona ermesi yönünde umut oldu. Fakat anlaşma sadece iki komşu ülkenin orduları arasındaki düşmanlıkların sona ermesini içeriyor.
ANLAŞMA ŞİDDETİN ASIL SEBEBİNİ ES GEÇTİ
Uluslararası Af Örgütü’nün yaptığı açıklamada, insan hakları ihlallerine karışan kişilerin soruşturulmaması ve hesap vermemesi halinde, sivil halkın bedelini ödediği bir şiddet döngüsünün süreceği uyarısında bulunuldu. Açıklamada, bu döngünün sona erdirilmesinin sürdürülebilir güvenlik için zorunlu olduğunun altı çizildi. Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard:
“Elini kana bulayan faillerin hesap vermediği bir ortamda, Doğu Kongo’da kalıcı barıştan söz edilemez. Bu anlaşma, bölgede yıllardır süren şiddetin en derin sebeplerinden biri olan cezasızlık sorununu doğrudan ele alma şansını ne yazık ki heba etti.” sözlerine yer verdi.
Af Örgütü ayrıca, barış anlaşmasının imzalanmasının ardından geçen süre zarfında, Kongo’nun doğusundaki M23 isyancı grubunun, hükümet yanlısı Wazalendo milisleriyle Kuzey ve Güney Kivu eyaletlerinde çatışmaya devam ettiğine ve sivil ölümlerinin yaşandığına dair güvenilir bilgiler aldıklarını açıkladı.
Örgüt, M23’ün genç erkekleri kaçırarak bilinmeyen yerlere götürmeye devam ettiğini ekledi. Açıklamada, “Ruanda ve Kongo hükümetleri, M23 ve Wazalendo gruplarına derhal sivil halkın korunmasını öncelik haline getirmeleri yönünde baskı yapmalıdır” denildi. Öte yandan M23 isyancı grubu daha önce yaptığı açıklamalarda insan hakları ihlali ve kaçırma suçlamalarını reddetmiş, bu iddiaları:
“hareketimizin itibarını sarsmaya yönelik bilinçli bir manipülasyon” olarak nitelendirmişti.
ÇATIŞMA SİVİLLERİN YAŞAMINI TEHDİT EDİYOR
Afrika Stratejik Araştırmalar Merkezi’ne göre, M23 ile hükümet güçleri arasında Kongo’nun doğusunda yaşanan çatışmalar, Şubat ayı sonu itibarıyla en az 500 bin kişiyi yerinden etti ve 3 binden fazla insanın ölümüne neden oldu.
M23’ü de bünyesinde barındıran ve Kongo’nun doğusunda faaliyet gösteren isyancı koalisyon Kongo Nehri İttifakı (AFC) ise Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD arabuluculuğunda imzalanan Kongo-Ruanda barış anlaşmasını “sınırlı ama yararlı bir adım” olarak değerlendirdi. Kinşasa yönetimi ve diğer bazı taraflar, 2021 Kasım’ında yeniden ortaya çıkan M23’ün Ruanda tarafından desteklendiğini öne sürüyor. Ruanda ise bu suçlamaları sürekli olarak reddediyor.
Kaynak:AA