Tanzanya merkezli Afrika İnsan Hakları Mahkemesi, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin (KDC) Ruanda’ya açtığı insan hakları ihlali davasına bakmaya yetkili olduğunu açıkladı. KDC’nin doğusunda devam eden M23 kaynaklı çatışmada Ruanda’nın desteği olduğu iddia ediliyor. KDC’nin bu iddiası BM tarafından desteklenirken Ruanda bu durumu inkar etmeyi sürdürüyor.
27 Haziran günü iki ülke arasında barış anlaşması imzalandı. Silahsızlanma ve sınır güvenliği, Ruanda birliklerinin geri çekilmesi, insani yardım ve yerinden edilen Kongoluların dönüşü, ekonomik iş birliği ve güvenlik izleme mekanizmasının kurulması gibi maddeler içeren anlaşma ABD’nin arabuluculuk çabaları sonunda imzalandı.
KDC Dışişleri Bakanı Thérèse Kayikwamba Wagner ve Ruanda Dışişleri Bakanı Olivier Nduhungirehe tarafından imzalanan anlaşma, uzun süredir devam eden güvenlik krizine ve özellikle M23 isyancı grubunun neden olduğu çatışmalara kalıcı bir çözüm getirmeyi hedefliyor.
MAHKEME, YARGILAMA YETKİSİNİ KULLANACAĞINI BELİRTTİ
Afrika İnsan Hakları Mahkemesi, barış anlaşmasının ardından yaptığı açıklamada, bölgede devam eden insan hakları ihlallerine neden olan kişi ve kurumların hesap vermesi gerektiği vurgulandı.
Kigali, ulusal ve bölgesel süreçlerin henüz tam olarak başlamadığını ve bu nedenle insan hakları mahkemesine sevk işleminin çok erken olduğunu belirtti. Fakat mahkemenin on bir yargıcı oy birliğiyle bu öneriyi reddetti ve bunun yerine Ruanda’yı 90 gün içinde esasa ilişkin yanıtlarını sunmaya davet etti.
İNSANİ KRİZ
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde, aralarında Ruanda destekli M23’ün de bulunduğu 100’ü aşkın silahlı grup, doğu bölgesindeki önemli maden yataklarını ele geçirmek için kanlı bir mücadele veriyor. Özellikle 2025’in başından itibaren M23’ün Kuzey Kivu’daki Goma ve Bukavu şehirlerini ele geçirmesiyle çatışmalar yeniden alevlendi. Birleşmiş Milletler, şu anda 7 milyondan fazla insanın yerinden edildiğini ve KDC’deki durumu “dünyadaki en ağır insani krizlerden biri” olarak tanımlıyor.
Kaynak: Africa News