Kenya’nın başkenti Nairobi, 2024’te düzenlenen ve onlarca kişinin ölümüne yol açan vergi karşıtı protestoların yıl dönümünde adeta abluka altına alındı. Geçen yıl göstericilerin aştığı Parlamento Yolu bu kez dikenli tellerle çevrilirken, silahlı güvenlik güçleri stratejik noktalara konuşlandırıldı. Valley Road, Ngong Road ve Donholm Kavşağı gibi ana giriş yollarına barikatlar kuruldu. Waiyaki Way ve Thika Road üzerinden şehir merkezine gitmeye çalışan toplu taşıma araçları ve özel araçlar geri çevrildi. Kentteki birçok işletme, olası yağmalama endişesiyle kepenk kapattı.
DİĞER ŞEHİRLERDE DE GÜVENLİK ÜST SEVİYEDE
Yalnızca Nairobi değil, Nakuru ve Narok gibi diğer büyük şehirlerde de polis devriyeleri arttırıldı. Bazı kentlerde atlı polisler sokak sokak devriye gezdi. İçişleri Bakanı Kipchumba Murkomen sabah saatlerinde üst düzey polis yetkilileriyle birlikte Harambee Caddesi’nde yürüyerek güvenlik mesajı verdi. Sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “Bu ülkeyi koruyup inşa edeceğiz” diyerek kamu düzenine olan bağlılıklarını yineledi. Gösterilerin yıl dönümünden önce ABD, Birleşik Krallık, Almanya, Kanada ve İsveç’in de aralarında bulunduğu 12 Batılı büyükelçilikten ortak bir açıklama yapıldı. Açıklamada Kenya hükümetine, ifade ve toplanma özgürlüğüne saygı gösterme çağrısı yapılırken, sivil kıyafetli polislerin kimliksiz araçlarla gösterilere müdahalesi ve provokatörlerin kullanılması kınandı. Kenya Dışişleri Bakanlığı ise bu açıklamaya diplomatik bir nota ile yanıt verdi. Viyana Sözleşmesi hatırlatılarak dış müdahaleye izin verilmeyeceği vurgulandı. “İhlal iddiaları varsa, bağımsız komisyonlar, parlamento ve yargı yoluyla değerlendirilir” denildi. Kenya Ulusal Meclis Savunma Komitesi Başkanı Nelson Koech de benzer bir duruş sergileyerek, yabancı misyonları “aktivist söylemlerle” suçladı. “Kenya demokratik özgürlüklere bağlıdır; ancak devletin kamu düzenini koruma yükümlülüğü vardır” dedi.
HEM YAS HEM DİRENİŞ
25 Haziran, Kenyalılar için sadece bir yıl dönümü değil, aynı zamanda derin bir hafıza ve adalet talebinin de günü oldu. 2024’teki #RejectFinanceBill etiketli gösterilere öncülük eden gençler için bu tarih, hem acı hem umut barındırıyor. Güvenlik önlemleri katılımı sınırlasa da kamuoyundaki memnuniyetsizlik sürüyor. Polis şiddeti mağdurları için adalet çağrıları yinelenirken, hükümetin nasıl bir yol izleyeceği hem içeride hem de uluslararası camiada dikkatle izleniyor. Kenya, ifade özgürlüğü ile kamu düzeni arasındaki hassas dengeyi ararken, halk da geçmişi nasıl hatırlayıp geleceğe nasıl yöneleceğini sorguluyor.