Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Özel Raportörü Mohamed Abdelsalam Babiker tarafından sunulan yeni bir rapora göre, Eritre’de halk, Devlet Başkanı Isaias Afwerki’nin onlarca yılı bulan iktidarı altında hâlâ “sistematik” şekilde insan hakları ihlallerine maruz kalıyor.
Pazartesi günü Cenevre’deki BM zirvesinde söz alan Babiker, Afrika Boynuzu’nda bulunan ülkede baskının giderek arttığını belirterek, keyfi tutuklamalar, zorla çalıştırma ve süresiz zorunlu askerlik uygulamalarını başlıca baskı alanları olarak sıraladı.Babiker:
“İhlaller sistematik hale gelmiş durumda ve hesap verme ihtiyacı aciliyet taşıyor”
Babiker, konuşmasının bir bölümünü “on yıllardır yargılanmadan ya da suçlama olmadan gözaltında tutulan” kişilere adadı. “İsimleriniz unutulmayacak, anılmaya devam edecek” ifadelerine yer verdi.
Yaklaşık 3,5 milyon nüfusa sahip Eritre, 1993’te Etiyopya’dan bağımsızlığını kazandığından beri Devlet Başkanı Afwerki tarafından yönetiliyor. Tek partili yönetimin hakim olduğu ülke, uzun süredir muhaliflere yönelik sert baskılar ve siyasi tutuklamalar nedeniyle uluslararası insan hakları kuruluşlarının eleştirilerinemaruz kalıyor.
ERİTRE RAPORUN GERÇEĞİ YANSITMADIĞINI SÖYLÜYOR
Cenevre’deki BM Daimi Temsilciliği Maslahatgüzarı Habtom Zerai, raporu kesin bir dille reddetti ve “objektiflik, şeffaflık, hesap verebilirlikten uzak ” olduğunu savundu.
Zerai, “Bu rapor siyasi saiklerle hazırlanmıştır ve sahadaki gerçekleri yansıtmamaktadır” dedi. Ayrıca, BM raportörüne Eritre’ye giriş izni verilmediğini hatırlatarak, raporun bütünlüğü ve tarafsızlığı konusunda ciddi şüpheler olduğunu dile getirdi.
BÖLGENİN DURUMUNU GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURABİLMEK
Rapora yönelik eleştirilerde, uluslararası toplumun genellikle dış etkenleri göz ardı ettiği vurgulandı. Özellikle Batı’nın Eritre’ye uyguladığı yaptırımların, ülkenin ekonomik kalkınmasını ve küresel sisteme entegrasyonunu ciddi şekilde engellediği belirtildi.
Bölgeden bir analist şu yorumu yaptı: “Tüm suçu Başkan Isaias’a yüklemek meseleyi fazlasıyla basite indirgemektir. Eritre’yi sadece Batı merkezli bir insan hakları perspektifiyle değerlendirmek; dış müdahaleleri, bölgesel istikrarsızlığı ve uzun süredir süren siyasi yalnızlığı görmezden gelmek olur.”
Başkan Isaias ise daha önce uluslararası medyaya verdiği röportajlarda liderliğini savunmuş, Eritre’nin egemenliğinin ve bağımsız duruşunun Batılı güçlerce hedef alındığını belirtmişti. Ayrıca, Batı’nın çifte standart uyguladığını savunarak, halk desteğine sahip bazı Afrika yönetimlerine dahi “diktatörlük” yaftası yapıştırıldığını ifade etmişti.
TARTIŞMALI YAKLAŞIM
BM raportörünün raporu Eritre’de reform çağrılarını yeniden alevlendirse de, bazı çevreler insan hakları savunuculuğunun jeopolitik baskı aracı olarak kullanılmasına karşı temkinli yaklaşıyor. Eritre hükümetine destek verenler, Batı’ya mesafeli duran devletlerin orantısız şekilde denetlenip cezalandırıldığını savunuyor.
Eritre’nin insan hakları karnesine dair tartışma, bir yanda acil reform ve hesap sorulmasını isteyenlerle, diğer yanda daha tarihsel ve siyasi bağlamı dikkate alan temkinli bir yaklaşımı savunanlar arasında bölünmeye devam ediyor.