Hamza Kyeyune’un haberine göre, Kenya’nın kuzeyindeki Kakuma mülteci kampında yaşayan binlerce kişi, ormanların tahribatını önlemek ve sürdürülebilir enerji kullanmak amacıyla biyokütle briketleri üretmeye başladı. Bölgedeki mülteciler, sınırlı yakıt kaynakları arasında en çok kullanılan ancak ormanları tahrip eden odun kömürü yerine, çevre dostu ve ekonomik briketleri tercih ediyor.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden kaçıp Kakuma kampına yerleşen 22 yaşındaki Awime Magela, günde sadece bir öğün yiyebilen kamp sakinlerinden biri. Ancak Awime, Eğitim Alanında Küresel Fon (Education Above All – EAA) desteğiyle yürütülen proje kapsamında biyokütle briketi yapımını öğrenerek hem aile bütçesine katkı sağlıyor hem de çevreye zarar veren odun kömürü kullanımını azaltıyor. Awime, “Briketleri kağıt, talaş ve tarımsal atıklardan yapıyoruz. Oduna göre iki kat daha yoğun ve yüksek enerji verimliliğine sahip. Ayrıca daha ucuz ve daha az duman çıkarıyor.” diyor.
Kakuma Arid Zone Lisesi öğrencisi 15 yaşındaki Brilliant Edamit, Green Youth 360 programı aracılığıyla briket yapımını öğrendi. “Briketler ateşi daha uzun süre tutuyor ve bu sayede yakıt masraflarını ciddi şekilde azaltıyor. Ayrıca daha az duman ve kül üretiyor, bu da solunum hastalıklarını azaltıyor.” diye konuştu.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELEDE EĞİTİM VE DESTEK
Girl Child Network (GCN) ve Green Youth 360 gibi sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte çalışan EAA, Kakuma’da birçok okulda iklim değişikliği farkındalığı ve yenilenebilir enerji kullanımı üzerine eğitimler veriyor. GCN’nin yardımcısı Dennis Mutiso, “Bu proje, mülteciler ve ev sahibi topluluklar için daha dayanıklı ve kendine yeten bir gelecek inşa etmek için cesur bir adım.” dedi.
AFRİKA’DA TEMİZ ENERJİYE GEÇİŞ İÇİN ZORLUKLAR
EAA Uluslararası Programlar Uzmanı Tareq Albakri, biyokütle briketlerinin Kenya’daki sürdürülebilir yaşam ve iklim eylemi için örnek teşkil ettiğini belirtiyor. Ancak yerel halk, büyük ölçekli üretimin önünde vergi teşviklerinin olmaması ve devletin yeterince destek vermemesi gibi engellerle karşılaştığını söylüyor. 2019 Ulusal Nüfus ve Konut Sayımı’na göre, Kenyalıların %66.7’si enerji için tamamen odun ve kömür kullanıyor. Bu da ormanların hızlı tahribatına yol açıyor. Uzmanlar, biyokütle briketlerinin bu ihtiyacı karşılamada önemli bir alternatif olduğunu vurguluyor.
YEREL SESLER VE ULUSLARARASI DESTEK ÇAĞRISI
Patience Rusare, “Mültecilerin ve ev sahibi toplulukların iklim değişikliğine uyum sağlamaları ve biyokütle briketlerini üretmeleri için verilen destek, yerel ve küresel sürdürülebilirlik çabalarına kalıcı katkı sağlayacak.” dedi. Ancak yerel halk, Afrika ülkelerinin iklim finansmanı, teknoloji transferi ve kapasite geliştirme gibi uluslararası desteklerden yeterince yararlanamadığını ifade ediyor. Ayrıca, hükümetlerin sürdürülebilir kömür üretimini teşvik etmesi ve doğal habitatları koruması gerektiği vurgulanıyor.
Kakuma’daki biyokütle briketleri projesi, hem mültecilerin yaşam kalitesini yükseltmekte hem de Kenya’nın biyolojik çeşitliliğe sahip ormanlarının korunmasına katkıda bulunmakta. Bu model, bölgedeki diğer kamplar ve topluluklar için örnek teşkil ediyor.