Kenya, yıllardır desteklediği Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti’nden (SADR) sürpriz bir şekilde vazgeçerek, Fas’ın Batı Sahra bölgesi için sunduğu özerklik planını resmen kabul etti. Bu büyük siyasi değişim, Kenya Dışişleri Bakanı Musalia Mudavadi’nin Pazartesi günü Fas’ın başkenti Rabat’a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında duyuruldu.
İLK BÜYÜKELÇİLİK VE BEŞ İŞ BİRLİĞİ MUTABAKATI
Mudavadi, Rabat’ta Kenya’nın Fas’taki ilk büyükelçiliğini açarken, Fas Dışişleri Bakanı Nasser Bourita ile beş alanda stratejik iş birliği mutabakatı imzaladı. Bu anlaşmalar arasında konut ve kentsel gelişim, gençlik meseleleri, diplomatik eğitim, ticaret teşviki ve kamu hizmetleri kapasite geliştirme yer alıyor.
Kenya, Fas’ın Batı Sahra sorununa ilişkin planını “tek güvenilir ve gerçekçi çözüm” olarak nitelendirerek, Fas’ın egemenlik iddialarını destekleyen uluslararası blok içinde yerini aldı.
PRAGMATİK DIŞ POLİTİKA VE STRATEJİK DÖNÜŞÜM
Mudavadi, bu kararı açıklarken, “Bu adım, Kenya’nın pragmatik ortaklıklar ve ekonomik iş birliğine odaklanan yeni dış politika yaklaşımıyla tamamen uyumludur” ifadelerini kullandı. Bu, Kenya’nın SADR’ye verdiği desteği bırakarak diplomatik ve ekonomik ilişkilerde yeni bir sayfa açtığının göstergesi.
Nairobi, 2005 yılında SADR’yi tanıyarak uzun yıllar destek vermişti. 2014’te SADR’nin Nairobi’de büyükelçilik açmasına izin vermiş, sahra lideri Brahim Ghali ise 2020’de eski Başkan Daniel Arap Moi’nin cenaze törenine, 2022’de ise Başkan William Ruto’nun yemin törenine katılmıştı.
Ancak, Başkan Ruto yönetimi altında Kenya, Fas ile ticaret, kalkınma ve bölgesel nüfuz alanlarında ilişkilerini güçlendirmeye yöneldi.
TİCARETTE YENİ DÖNEM: FOSFAT, GÜBRE VE TARIM ÜRÜNLERİ
Rabat ziyaretinde Fas, Kenya’ya fosfat ve gübre ihracatını hızlandırma sözü verirken, Kenya da karşılığında çay, kahve ve taze ürün ihracatını artırmayı hedefliyor. Bu adımlar, iki ülke arasındaki ticari bağları güçlendirecek.
BATI SAHRA KRİZİNİN MERKEZİNDE
Batı Sahra, eski bir İspanyol kolonisi olarak Fas ile Cezayir destekli Polisario Cephesi arasında uzun süredir devam eden bir bağımsızlık mücadelesinin odak noktası. Kenya’nın yeni pozisyonu, bölgedeki güç dengelerinde önemli bir değişime işaret ediyor.
STRATEJİK İŞ BİRLİĞİ: SAHEL ÜLKELERİNE ULAŞIM
Kenya ayrıca, Fas’ın Atlantik limanları üzerinden Sahel bölgesindeki kara ile çevrili ülkelerin küresel ticaret yollarına erişimini kolaylaştırma girişimini desteklediğini açıkladı. Bu destek, iki ülke arasındaki stratejik yakınlaşmayı ve bölgesel etkilerini artıracak.
Kenya’nın Batı Sahra politikası ve Fas ile ilişkilerinde yaşanan bu hızlı dönüşüm, Afrika diplomasi arenasında ve bölgesel ticaret dengelerinde yeni dinamiklerin habercisi olarak dikkat çekiyor.