Nijerya’nın güneydoğusunda yasaklı ayrılıkçı grup IPOB’un (Biafra Yerli Halkları Örgütü) başlattığı evde kalma eylemleri, son dört yılda 700’den fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Yeni bir rapor, bu ölümlerin sebeplerini ve yaşanan gelişmeleri ortaya koydu.
IPOB, bölgedeki İgbo etnik grubunun bağımsızlığını savunuyor. Nijerya hükümeti ise bu örgütü terörist olarak tanımlıyor. Raporda, ölümlerin hem evde kalma çağrısını reddeden sivillerin hedef alınması hem de güvenlik güçleriyle yaşanan çatışmalardan kaynaklandığı ifade edildi.
KORKU VE ŞİDDETİN GÖLGESİ
IPOB’un uyguladığı zorlayıcı yöntemler arasında ateş açma, yağma ve suikastlar bulunuyor. Bu taktikler bölgede ciddi bir korku ortamı yaratmış durumda. 2021’de evde kalma eylemlerine yüksek uyum sağlanırken, günümüzde destek oranı büyük ölçüde azaldı; birçok kişi zorunluluktan evde kalıyor.
IPOB sözcüsü, yaşanan ölümlerden kendilerini sorumlu tutmadıklarını belirtiyor ve bu olayları hükümetin bir karalama kampanyası olarak nitelendiriyor. Nijerya hükümetinden ise rapora dair resmi bir açıklama gelmedi.
PROTESTOLAR MAHKEME SÜRECİYLE BAĞLANTILI
Liderleri Nnamdi Kanu’nun terör suçlamalarıyla yargılandığı mahkeme sürecinde, IPOB Ağustos 2021’de başlattığı evde kalma eylemlerini kısa süre askıya aldı. Ancak, Kanu’nun mahkeme günlerinde eylemler yeniden canlandırıldı.
Bazı silahlı gruplar ve örgüt içi fraksiyonlar ise haftalık protestoları sürdürüyor, hükümet tesislerine ve destekçilerine saldırılar düzenliyor. Polis, 2021’de bir cezaevine yapılan saldırı ve yakın zamanda yaşanan yolcu katliamından IPOB’u sorumlu tutuyor; ancak örgüt bu iddiaları reddediyor.
EKONOMİK KAYIPLAR YÜKSEK
Evde kalma eylemleri nedeniyle güneydoğu bölgesinde ekonomik faaliyetler büyük ölçüde durdu. Rapor, yaşanan ekonomik kayıpların 7.6 trilyon Nijerya nairası (yaklaşık 4.79 milyar dolar) seviyesinde olduğunu ortaya koydu.
TARİHSEL BİR BAĞLAM
1960’larda benzer ayrılıkçı hareketlerin yol açtığı Nijerya iç savaşı, milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştu. Günümüzde yaşananlar ise bölgedeki hassasiyetin devam ettiğini gösteriyor.