Tanzanya’da ana muhalefet partisi Chadema’nın lideri Tundu Lissu’nun vatana ihanet suçlamasıyla yargılandığı davayı izlemek üzere ülkeye gelen eski Kenya Adalet Bakanı Martha Karua ve beraberindeki iki meslektaşı, güvenlik güçleri tarafından durdurularak sınır dışı edildi.
Karua, yaşananları kamuoyuyla paylaşırken, uluslararası hukuk ve insan hakları normlarının ihlal edildiğini vurguladı. Karua’nın yanı sıra eski Kenya Yüksek Mahkemesi Başkanı Willy Mutunga ve diğer bazı insan hakları savunucuları da Tanzanya’ya varır varmaz gözaltına alındı.
KENYA’DAN TEPKİ
Nairobi yönetimi, Mutunga ve beraberindeki heyetin serbest bırakılması için resmi çağrıda bulundu. Bu gelişme, iki ülke arasında diplomatik gerilimi tırmandırdı.
Tanzanya Cumhurbaşkanı Samia Suluhu Hassan, yaşananların ardından yaptığı açıklamada, Kenyalı aktivistlerin ülke içişlerine karışmasına izin vermeyeceğini belirtti. “Eğer kendi ülkelerinde bastırıldılarsa, buraya gelip bizim işlerimize karışmasınlar. Onlara fırsat tanımayalım. Zaten kendi ülkelerinde kargaşa çıkardılar.” ifadelerini kullanan Cumhurbaşkanı Samia, Tanzanya’nın istikrarını korumakta kararlı olduklarını vurguladı.
CHADAMA’YA SEÇİM YASAĞI VE TUNDU LISSU DAVASI
Muhalefetteki Chadema Partisi’nin, Ekim 2025’te yapılması planlanan genel seçimlere katılamayacağı geçen ay açıklanmıştı. Parti lideri Tundu Lissu, gerekli resmi belgeleri imzalamadığı gerekçesiyle adaylık sürecinden men edilmiş ve hakkında vatana ihanet suçlamasıyla dava açılmıştı.
“Reform yoksa seçim de yok” sloganıyla yargı karşısına çıkan 57 yaşındaki Lissu, davanın son duruşmasında idama kadar varabilecek cezalarla karşı karşıya olduğunu belirtmiş ancak mücadeleyi bırakmayacağını ifade etmişti. Dava 2 Haziran’a ertelendi.
SİYASİ BASKI VE SALDIRILAR
Tundu Lissu, daha önce de pek çok kez gözaltına alınmış ve 2017’de aracına düzenlenen silahlı saldırıda 16 kurşun isabet etmesine rağmen hayatta kalmayı başarmıştı. Saldırı sonrası yurt dışına çıkan Lissu, 2020’deki seçimler öncesi ülkesine dönmüş ve mevcut iktidarın aldığı yüzde 84 oya karşı yüzde 13’te kalmıştı. Seçim sonrası hile iddialarında bulunan muhalif lider, bir kez daha ülkeyi terk etmiş; muhalefet üzerindeki baskının azalmasıyla 2023 yılında Tanzanya’ya geri dönmüştü.
MARTHA KARUA: “DOĞU AFRİKA’DA DEMOKRASİ GERİLİYOR”
Kenya’nın eski Adalet Bakanı Martha Karua, 2022 yılında Raila Odinga ile birlikte cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmış, yüzde 48,85 oy alarak seçimi kaybetmişti. Bu yıl Kenya Halkın Kurtuluş Partisi’ni kuran Karua, Doğu Afrika’daki demokratik gerilemeye karşı mücadele ettiğini söylüyor.
Ayrıca, Kenya’dan kaçırılarak vatana ihanetle yargılanmak üzere Uganda’ya götürülen muhalif siyasetçi Kizza Besigye’nin de avukatlığını üstleniyor.
BÖLGEDE DEMOKRASİNİN GERİLEMESİNE YÖNELİK ENDİŞELER BÜYÜYOR
Tanzanya’da yaşanan sınır dışı kararları ve muhalefete yönelik siyasi baskılar, Doğu Afrika’da demokratik hak ve özgürlüklerin ciddi şekilde tehdit altında olduğunu gözler önüne seriyor.
Uluslararası gözlemciler, muhalif seslerin bastırılması ve yabancı hukukçuların ülkeden uzaklaştırılmasının, bölgesel istikrarsızlık riskini artırabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.