Zimbabve’de UNESCO destekli yenilikçi bir eğitim projesi, kırsal kültürel mirası sınıf ortamına taşıyarak, öğrencilerin hem geleneksel yaşam tarzları hakkında bilgi edinmesini hem de pratik beceriler kazanmasını sağlıyor. Masvingo şehri yakınlarındaki Beza İlkokulu’nda öğrenciler, günlük hayatın içinde uygulamalı olarak eğitim görüyor.
HAYVANLAR EĞİTİMİN PARÇASI
Beza İlkokulu’nda kurulan keçi ağılı, 29 hayvana ev sahipliği yapıyor. Bu hayvanlar yalnızca çiftlik hayvanı olarak değil, kültür, matematik ve sürdürülebilirlik derslerinin birer parçası olarak da değerlendiriliyor. Öğrenciler burada, kent yaşamında öğrenemedikleri bilgileri doğrudan deneyimleyerek kazanıyor.
SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS KORUNUYOR
UNESCO’nun Zimbabve ve Namibya’daki “Temel Eğitimle Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması” programı kapsamında yürütülen bu proje, kültürel mirasla eğitim arasındaki boşluğu kapatmayı hedefliyor. Öğrenciler geleneksel törenleri, ritüelleri ve uygulamaları yaşayarak öğreniyor.
Öğrenciler, soyut derslerin yerini uygulamalı öğrenmenin aldığı bu sistemden büyük heyecan duyuyor. Öğrencilerden Faith Maribha, “Köy geleneklerini sadece kitaplarda okumuştum. Artık onları yaşıyorum,” diyerek yaşadığı dönüşümü anlatıyor. Matematik dersinde ise keçilerin sayılması, yem ölçümleri yapılması ve doz hesaplamaları gibi uygulamalı etkinlikler öğrencilerin öğrenme motivasyonunu artırıyor.
GELENEKLERLE BAĞ KURAN EĞİTİM
Proje sayesinde öğrenciler, atalarının gündelik yaşamını sadece tarihsel bir bilgi olarak değil, hayatın bir parçası olarak öğreniyor. Öğretmen Enia Chikohora, öğrencilere Şona kültüründeki masungiro ve kusungira gibi törenleri anlatıyor. Bu törenlerde keçilerin nasıl kutsal anlamlar taşıdığını ve birer hediye olarak sunulduğunu açıklıyor.
AİLELERDEN TAM DESTEK
Eğitimin etkisi sadece okulda kalmıyor; öğrenciler öğrendiklerini evde de uyguluyor. Veli Tafara Moyo, “Çocuğumun okulda büyüklerimden öğrendiğim gelenekleri öğrenmesini hiç beklemiyordum. Şimdi keçilerimize nasıl bakmamız gerektiğini bile anlatıyor” diyerek projenin aile üzerindeki etkisini paylaşıyor.
TAVUKLARLA ÜZERİNDEN GELENEKSEL TIP BİLGİLERİ AKTARILIYOR
Zimbabve’de bir diğer UNESCO destekli proje de Sikato İlkokulu’nda yürütülüyor. Burada öğrenciler, kültürel öneme sahip dayanıklı “yol koşucusu” tavuklarla ilgili bilgi ediniyor. Aloe vera ile hayvan sağlığını koruma, yılanları uzak tutan bitkiler dikme gibi geleneksel yöntemler derslerin parçası haline getirilmiş durumda.
KÜLTÜR, SAYGI VE GELECEĞE HAZIRLIK
Sınıf içindeki uygulamalar, öğrencilerin kültürel bağlarını güçlendirirken onlara gelecekte kullanabilecekleri beceriler de kazandırıyor. Tavuk tüylerinin geleneksel kıyafetlerde başlık olarak kullanılması gibi bilgiler de öğrencilere aktarılıyor. Projeye katkı sunan öğretmenlerden biri, “Bu sadece bir eğitim değil; bu, geçmişin gelecekle buluştuğu bir köprü,” diyerek projenin önemini özetliyor.
GELECEĞİN KÜLTÜR ELÇİLERİ YETİŞİYOR
UNESCO’nun bu girişimi sadece kültürel geçmişi korumayı değil, aynı zamanda öğrencileri kendi miraslarının bilinçli ve gururlu koruyucuları olarak yetiştirmeyi hedefliyor. Öğrenciler hem geleneksel bilgileri öğreniyor hem de bu bilgileri modern hayatın ihtiyaçlarıyla birleştirmeyi öğreniyor.
Kaynak: TRT Afrika