2023 yılında gerçekleştirilen askeri darbenin ardından geçici lider olarak göreve gelen General Brice Clotaire Oligui Nguema, 12 Nisan 2025’te yapılan başkanlık seçimlerinde oyların %90,35’ini alarak Gabon’un yeni cumhurbaşkanı seçildi. Bu sonuç, ülkede 56 yıl süren Bongo hanedanlığının sona erdiği darbenin ardından, Nguema’nın meşruiyetini pekiştirme sürecinin önemli bir adımı olarak görülüyor.
BRICE CLOTAIRE OLIGUE NGUEMA KİMDİR?
1975 doğumlu olan Nguema, Fas’ın Meknès kentindeki Kraliyet Askeri Akademisi’nde eğitim aldı. Kariyerine, uzun yıllar iktidarda kalan Devlet Başkanı Omar Bongo’nun yakın çevresinde yer alarak başladı. Daha sonra, Ali Bongo döneminde cumhurbaşkanlığı muhafız biriminde görev yaptı ve ardından Gabon’un Fas ve Senegal büyükelçiliklerinde askeri ataşe olarak hizmet verdi. 2020 yılında ise Cumhuriyet Muhafızları’nın başına getirildi.
30 Ağustos 2023’te, Ali Bongo’nun üçüncü kez seçildiğinin ilan edilmesinden hemen sonra, Nguema öncülüğündeki ordu yönetime el koyarak seçim sonuçlarını iptal etti ve devlet kurumlarını feshetti. Bu darbe, ülkede yaygınlaşan yolsuzluk ve kötü yönetime karşı bir tepki olarak meşrulaştırıldı.
Darbenin ardından geçici cumhurbaşkanı ilan edilen Nguema, ülkeye yeni bir anayasa kazandırılacağı ve demokratik seçimlerin yapılacağı sözünü verdi. 2024 yılı Kasım ayında yapılan referandumla kabul edilen yeni anayasa, cumhurbaşkanına yedi yıl süreyle görev yapma ve geniş yetkiler tanıdı. Ancak bu anayasa muhalefet tarafından “kişiye özel” olarak nitelendirildi. Yeni sistemle başbakanlık makamı kaldırıldı ve cumhurbaşkanının yakın akrabalarının adaylığına kısıtlamalar getirildi.
12 Nisan 2025’te düzenlenen seçimler, Nguema’nın büyük zaferiyle sonuçlandı. Ancak muhalefet, seçimlerin adil koşullarda yapılmadığını, devlet kaynaklarının iktidar lehine kullanıldığını ve sürecin şeffaf olmadığını öne sürdü. Nguema’nın en güçlü rakiplerinden biri olan eski Başbakan Alain Claude Bilie-By-Nze, seçimlerin meşru olmadığını ifade etti.
Nguema’nın seçim zaferi, Gabon’da demokratikleşme süreci açısından hem umut hem de kaygı yarattı. Şimdi gözler, yeni cumhurbaşkanının reform vaatlerini hayata geçirip geçirmeyeceğine ve ülkeyi gerçekten sivil bir yönetime taşıyıp taşımayacağına çevrilmiş durumda.