Etiyopya’nın Amhara bölgesinde, hükümet güçleri ile Fano milisleri arasında süren çatışmalar giderek şiddetini artırıyor. Fano, Amhara milliyetçiliğine dayanan silahlı bir hareket olarak Mart ayı ortalarından itibaren bölge çapında geniş çaplı saldırılar başlattı. Çatışmalar, yerel kaynakların ve bölge sakinlerinin bildirdiğine göre devam etmekte ve birçok kasaba ile kırsal alan etkilenmiş durumda.
Fano, 2016’daki protestolardan sonra ortaya çıkan ve başlangıçta hükümetin yanında savaşan bir grup olarak biliniyor. Ancak, Tigray Savaşı’nın sona erdirilmesiyle birlikte, Amhara’nın batı Tigray bölgesinin geleceği konusunda yaşanan gerginlikler, Fano’nun silahlı isyanına dönüşmesine yol açtı.
GERİLLA TAKTİKLERİ VE ÇATIŞMANIN UZAMA TEHLİKESİ
2023 ortalarında, Fano savaşçılarının birkaç kasabayı ele geçirmesiyle isyan açıkça şiddetlendi. O zamandan beri gerilla taktiklerine başvuruluyor; askeri konvoylara pusu kuruyor, yol kontrol noktaları oluşturuyor ve yerel yönetim yapılarını hedef alıyorlar. Savaşın büyümesi, bölgedeki sivil hayatı olumsuz etkiliyor.
Güney Amhara’daki Debre Markos kasabasından bir kadın, “Bir hafta ordu yönetimde, bir sonraki hafta isyancılar” diyerek bölgedeki kaosu tanımlıyor. Binlerce okul kapatıldı, milyonlarca öğrenci yerinden edildi ve temel sağlık ve gıda hizmetlerine erişim ciddi şekilde sınırlı kaldı.
İNSAN HAKLARI İHLALLERİ
Çatışmalarda her iki taraf da insan hakları ihlalleriyle suçlanıyor. Etiyopya hükümeti, sivillere yönelik yargısız infazlar ve drone saldırıları düzenlemekle suçlanırken, Fano’nun suikastlar düzenlediği ve kamu hizmetlerini aksattığı bildiriliyor. En ölümcül olaylardan biri Şubat ayında Merawi’de meydana geldi; burada düzinelerce sivil, isyancı saldırılarının ardından hükümet güçleri tarafından infaz edildi.
HÜKÜMETİN İSTİKRAR ÇABALARI
Etiyopya hükümeti, sivillere zarar vermediğini ve ülkenin barış ve istikrarını korumaya kararlı olduklarını belirtiyor. Hükümet, bölgesel barış komiteleri kurarak diyalog sürecine açık olduğunu ifade etti. Ancak Başbakan Abiy Ahmed, Fano’nun liderliğindeki bölünmüş yapının müzakereleri zorlaştırdığını kabul etti.
İSYANIN YAYILMA TEHLİKESİ
Amhara’daki çatışmaların, genç Amhara erkeklerinin Fano saflarına katılmasını teşvik ettiği bildiriliyor. Gençler, topluluklarını savunma ve marjinalleşmeye karşı duydukları öfke ile Fano’ya katılıyorlar. Çatışmanın daha da derinleşmesi, Etiyopya’nın tüm bölgesel dengelerini tehdit edebilir.
Amhara’daki bu iç savaş, Etiyopya’nın birliğini koruma çabalarını zorlaştırırken, ülkenin barış ve istikrar yolunda büyük bir engel teşkil ediyor.