Tanzanya’da muhalefetin önde gelen isimlerinden Chadema Partisi Başkan Yardımcısı Tundu Lissu, çarşamba günü bir siyasi miting sonrası gözaltına alındı. Partisinin yaptığı açıklamaya göre, Lissu’nun tutuklanması, bu yıl yapılması planlanan genel seçimler öncesi siyasi baskıların yeniden arttığına dair endişeleri beraberinde getirdi.
Devlet Başkanı Samia Suluhu Hassan yönetiminin açık sözlü eleştirmenlerinden biri olan Lissu, güneydeki Ruvuma Bölgesi’nde yer alan Mbinga şehrinde, beraberindeki üst düzey parti yetkilileriyle birlikte güvenlik güçlerince gözaltına alındı. Lissu’nun, partisinin “Reform Yoksa Seçim de Yok” sloganıyla yürüttüğü kampanya kapsamında halka hitap ettiği sırada polislerin kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandığı bildirildi.
Chadema İletişim Direktörü Brenda Rupia, “Genel başkan yardımcımızın gözaltına alınması, seçimler öncesi muhalefet seslerini susturmaya yönelik açık bir girişimdir,” diyerek iktidarın sistematik baskılarına dikkat çekti. Rupia, “Anayasal haklarımızı kullandığımız için hedef alınıyor, taciz ediliyor ve şiddete maruz kalıyoruz,” ifadelerini kullandı.
Eski bir cumhurbaşkanı adayı ve deneyimli bir avukat olan Tundu Lissu, ülkede özgür ve adil seçimlerin sağlanması için reform çağrısında bulunduğu bir dizi mitinge öncülük ediyor. 2017 yılında uğradığı silahlı saldırıda ağır yaralanan Lissu, uzun süredir siyasi mücadelesini sürdürüyor.
Lissu’nun gözaltına alınması, muhalefete yönelik artan şiddet olaylarının son halkası olarak değerlendiriliyor. Son aylarda Chadema Partisi yetkililerine yönelik birçok saldırı gerçekleşti. Ekim 2024’te, üst düzey parti yetkililerinden Aisha Machano görev başındayken kaçırıldı ve ağır şekilde darp edildi. Ondan bir ay önce ise bölgesel liderlerden Ali Kibao kaçırıldıktan sonra ölü bulundu.
Rupia, yaşananların tesadüf olmadığını vurgulayarak, “Bu olaylar münferit değil. Muhalefeti sindirmeye, siyasi özgürlükleri kısıtlamaya ve demokrasiyi baltalamaya yönelik organize bir kampanyanın parçası,” dedi.
Başkan Samia, 2021 yılında Cumhurbaşkanı John Magufuli’nin ölümünün ardından göreve geldiğinde, siyasi alanı açma ve uzlaşma ortamı oluşturma sözü vermişti. O dönem muhalefet mitinglerine getirilen yasaklar kaldırılmış ve yurtdışına sürgüne giden muhalefet liderlerinin ülkeye dönüşüne izin verilmişti. Ancak son dönemde siyasi atmosferin yeniden otoriterleştiği gözlemleniyor.
Uluslararası insan hakları kuruluşları ve gözlemciler, Başkan Samia’nın göreve gelişindeki reformcu umutların yerini endişeye bıraktığını belirtiyor. Siyasi aktivistlerin kaçırılması, tutuklanması ve artan gözetim uygulamaları, Magufuli dönemindeki baskıcı yönetim tarzıyla kıyaslanmaya başlandı.
Tanzanya polisi, Lissu’nun gözaltına alınmasına dair resmi bir açıklama yapmazken, bölgesel yetkililere ulaşma çabaları da sonuçsuz kaldı.
Genel seçimlerin yaklaşmasıyla birlikte muhalefet liderleri, kapsamlı seçim reformları yapılmadan ve siyasi özgürlükler sağlanmadan sürecin meşruiyet kazanamayacağı uyarısında bulunuyor.