Geçtiğimiz ay Kuzey Nijerya’daki dinleyiciler, Voice of America’yı (VOA) açtıklarında alıştıkları haber yayınları yerine müzikle karşılaştı. Bu beklenmedik değişiklik, özellikle bölgede tarihsel olarak darbe ya da siyasi kriz dönemlerinde yaşanan bilgi kesintilerini hatırlattı.
VOA muhabiri Babangida Jibrin, yayının durması sonrası kendilerine ulaşan bazı endişeli dinleyicilerin, ABD’de olağanüstü bir durum yaşandığını sanarak “ABD’de darbe mi oldu?” gibi sorular sorduğunu aktardı.
HAUSA SERVİSİNİN ÖNEMİ VE YAYININ KAPATILMASI
ABD tarafından finanse edilen Voice of America’nın Hausa servisi, Nijerya, Nijer, Gana ve Kamerun gibi ülkelerde özellikle kırsal kesimlerde yaşayan, resmi dilleri konuşamayan milyonlarca insana yönelik önemli bir haber ve bilgi kaynağıydı. İnternetin sınırlı, basılı medyanın ise seyrek olduğu bölgelerde, bu yayınlar güvenilir haber akışı sağlıyordu.
VOA’nın sağlık, tarım, güvenlik ve sosyal konulara dair bilgilendirici içerikleri, uluslararası gelişmelerin yanı sıra yerel sorunlara dair çözüm odaklı habercilik anlayışıyla öne çıkıyordu.
MEDYA ÇEŞİTLİLİĞİNE DARBE
Voice of America’nın Hausa servisi, ABD’de Trump yönetimi döneminde bütçe kesintileri nedeniyle durduruldu. Bu durum, Batı Afrika’daki medya çeşitliliğine yeni bir darbe olarak değerlendirildi. Gazetecilik kuruluşları ve ifade özgürlüğü savunucuları, kararın özellikle çatışmaların ve bilgi eksikliğinin yoğun olduğu bölgelerde halkı daha da izole ettiğine dikkat çekiyor.
Sınır Tanımayan Gazeteciler Batı Afrika Temsilcisi Sadibou Marong, VOA’nın sadece haber vermekle kalmayıp, bağımsız gazetecilik standartlarını da bölgeye taşıyan önemli bir kurum olduğunu belirtti.
YAYININ KAPANMASI GAZETECİLERİ DE ETKİLEDİ
Yayının sona ermesi yalnızca dinleyicileri değil, bölgedeki gazetecileri de doğrudan etkiledi. Birçok muhabir işsiz kaldı. Muhabirlerden Alhassan Bala, tarımda yenilikçi uygulamalardan çevresel sorunlara kadar geniş bir yelpazede topluma katkı sunduklarını hatırlatarak, “Bu sadece bir yayın değil, bir eğitim ve farkındalık platformuydu” dedi.
VOA’nın yayınlarının durdurulması, geçtiğimiz aylarda Nijer’de Radio France Internationale’in (RFI) yasaklanması ve BBC’nin geçici olarak askıya alınmasının ardından geldi. Bu gelişmeler, bölgede bağımsız ve çok sesli medyanın geleceği konusunda soru işaretleri doğurdu.
AFRİKA’DA RADYO KÜLTÜRÜ VE BİLGİYE ERİŞİMDE BOŞLUK
Batı Afrika’da uzun yıllara dayanan güçlü bir radyo dinleme kültürü bulunuyor. 1979’da kurulan Hausa servisi, özellikle kırsal kesimlerde sabah erken saatlerde yayın yaptığı haber programlarıyla halkın günlük bilgi kaynağı olmuştu.
VOA dinleyicilerinden Muhammad Mukhtar, bazı yerel haber kaynaklarının hâlâ aktif olduğunu belirtse de, VOA’nın sunduğu sağlık, din ve siyaset gibi konulara dair derinlemesine içeriklerin eksikliğinin büyük bir boşluk yarattığını söyledi.
Voice of America’nın Hausa dilindeki yayınlarının durdurulması, bölgede medya özgürlüğü, bilgiye erişim ve uluslararası yayıncılığın rolü üzerine yeniden düşünülmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Karara karşı yasal süreç devam ederken, halk ve gazeteciler bu boşluğun nasıl doldurulacağına dair çözümler arıyor.
Kaynak: AFP