Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, yaptıkları telefon görüşmesinde, 2022’de yayımlanan “Cezayir Deklarasyonu” temelinde ikili diyaloğu sürdürme yönündeki kararlılıklarını yineledi.
Cezayir Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, Macron’un, Tebbun ve Cezayir halkının Ramazan Bayramı’nı tebrik ettiği belirtildi. Görüşmede, son aylarda biriken gerilimler ve işbirliği alanları ele alındı. Liderler, yakın zamanda yüz yüze görüşme konusunda mutabık kaldı.
İki ülke, güvenlik ve göç konularında işbirliğinin derhal yeniden başlatılması gerektiğini vurgularken Avrupa, Akdeniz ve Afrika’daki ortak stratejik çıkarlar doğrultusunda eşit ortaklık temelinde diyaloğa devam etme konusunda anlaştı. Macron, Fransa’nın Cezayir’deki sömürge dönemine dair suçlarını kabul etme politikasını sürdüreceğini ifade etti.
1961 KATLİAMI HALA HAFIZALARDA
Fransa’nın sömürge geçmişine dair en acı olaylardan biri olan 17 Ekim 1961 Paris Katliamı, Cezayir’in bağımsızlık mücadelesine destek amacıyla düzenlenen barışçıl gösteriye yapılan kanlı müdahale olarak hatırlanıyor. Paris Polis Müdürü Maurice Papon’un emriyle yapılan müdahalede 300’den fazla Cezayirli hayatını kaybetmişti. Yaralıların bir kısmı ise Seine Nehri’ne atılarak öldürülmüştü.
Fransa’da Mart 1962’de çıkan af yasasıyla bu katliama dair hiçbir adli soruşturma başlatılmadı. Macron, 16 Ekim 2021’de yaptığı açıklamada, dönemin Polis Müdürü Papon’un yetkisi altında işlenen suçları “affedilemez” olarak nitelemişti.
Macron’un 2022’de Cezayir’e yaptığı ziyarette imzalanan “Yenilenmiş Ortaklık İçin Cezayir Deklarasyonu” çerçevesinde, iki ülke siyasi istişareleri güçlendirmeyi hedeflemiş, sömürge dönemi tarihi dosyalarının çözümü için ortak tarihçiler komisyonu kurulması kararlaştırılmıştı.
FRANSA-CEZAYİR İLİŞKİLERİNDE GERGİNLİK SÜRÜYOR
Fransa’nın Fas’ın Batı Sahra bölgesinin özerklik planına destek vermesi, bağımsızlık yanlılarını destekleyen Cezayir ile ilişkilerde gerilimi artırmıştı. Cezayir, Temmuz 2024’te Fransa’nın bu tutumuna tepki olarak Paris’teki büyükelçisini geri çekmişti.
İki ülke arasında çözüm bekleyen birçok sorun bulunuyor. Bunlar arasında Fransız yetkililerin iadesini reddettiği Cezayir arşivi, Paris’teki İnsan Müzesi’nde yer alan halk devrimi liderlerinin kafatasları, Fransa’nın 1960-1966 yıllarında Cezayir Çölü’nde yaptığı nükleer denemelerin kurbanlarına tazminat ödenmesi ve Bağımsızlık Savaşı sırasında kaybolan 2 bin 200 kişinin akıbetinin açıklığa kavuşturulması talepleri yer alıyor.
Tebbun ve Macron’un görüşmesi, iki ülke arasındaki zorlu tarihsel geçmişe rağmen diyaloğun sürdürülmesine yönelik bir adım olarak değerlendiriliyor.