Son yıllarda Türkiye, Afrika’daki etkisini artırmayı küresel siyasi ve ekonomik stratejilerinin önemli bir parçası haline getirdi. Avrupa basınına göre, Türkiye, silah satışı ve askerî iş birliği gibi çeşitli yöntemlerle kıtadaki askerî varlığını güçlendirme çabalarını hızlandırmış durumda.
ASKERİ ÜS VE GÜVENLİK ANLAŞMALARI
Türkiye, Afrika’da 37 askerî ofis kurarak birçok ülkeyle güvenlik anlaşmaları imzaladı ve en az 24 Afrika ülkesine silah ve askerî teçhizat sattı. Ayrıca Somali gibi ülkelerde askerî eğitim kampları kuran Türkiye, Çad gibi ülkelerdeki askerî üslerin kontrolünü de hedefliyor. Bu strateji, kıtadaki güvenlik alanında daha fazla etki sağlamayı amaçlıyor.
SİLAH İHRACATI BÜYÜYOR
Türkiye’nin Afrika’daki etkisini genişletmesinde silah ihracatının önemli bir rolü bulunuyor. Türkiye, insansız hava araçları (İHA), taarruz helikopterleri, eğitim uçakları, zırhlı araçlar, denizcilik ekipmanları ve hafif silahlar gibi çok çeşitli askerî teçhizat ihraç ediyor. Özellikle Türk İHA’ları büyük ilgi görüyor ve talep, üretimin önünde bir engel haline geliyor.
2021’DE İHA’LARA OLAN İLGİ ARTTI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2021 yılı Ekim ayında Afrika ziyaretinin ardından Türk İHA’larının büyük bir ilgiyle karşılandığını ifade etmişti. Aynı yıl Türkiye’nin Afrika’ya yönelik silah ihracatı 328 milyon dolara yükseldi. Bu rakam, 2020 yılında sadece 41 milyon dolardı ve yaklaşık yedi katlık bir artış gösterdi.
AFRİKA’DA STRATEJİK İŞ BİRLİKLERİ
Silah ihracatındaki artışla birlikte Türkiye, Afrika’daki askerî iş birliklerini de derinleştiriyor. Özellikle Afrika Boynuzu bölgesi, ticaret açısından kritik bir öneme sahip ve Türkiye, bu bölgeye yönelik askerî varlığını artırıyor. 2017 yılında Türkiye, Somali’nin başkenti Mogadişu’da 50 milyon dolarlık yatırımla “Türk-Somali Kampı” adlı bir askerî eğitim merkezi kurdu. Bu merkezde bugüne kadar 15 binden fazla Somali askerî mezun oldu.
SOMALİ İLE YENİ ANLAŞMALAR
2024 yılı Nisan ayında Türkiye ve Somali arasında imzalanan yeni bir mutabakat zaptına göre, Türkiye, Somali donanmasına askerî ekipman ve eğitim desteği sağlayacak. Buna karşılık Somali hükümeti, münhasır ekonomik bölgesinden elde edilen gelirin yüzde 30’unu Türkiye’ye verecek.
ÇAD, KENYA VE NİJER’LE İŞ BİRLİĞİ
Somali’nin yanı sıra Türkiye, Kenya, Etiyopya, Uganda ve Tanzanya gibi ülkelerle güvenlik anlaşmaları imzalayarak, bu ülkelerin güvenlik güçlerini aşırılık yanlısı gruplara ve korsan faaliyetlerine karşı eğitiyor. Şubat 2025’te Türkiye, Çad hükümetiyle yeni bir anlaşma imzalayarak, Fransız birliklerinin Ocak ayında çekildiği üssü kullanma hakkını elde etti. Ayrıca, Millî İstihbarat Teşkilatı Nijer’in Agadez kentinde bir istihbarat merkezi kurdu. Agadez, stratejik konumu ve önemli uranyum rezervleriyle dikkat çekiyor ve Türkiye’nin bölgedeki varlığı, karşılıklı çıkarlar doğrultusunda gelişen bir iş birliği modelini yansıtıyor.