Fildişi Sahili, dünya çapında en büyük kakao üreticisi olarak, gelecek sezonda uluslararası kakao satışlarını azaltmayı planlıyor. Bu karar, ülkenin iklim değişikliği, yaşlanan plantasyonlar ve bitki hastalıkları nedeniyle üretiminin azalmasından kaynaklı bir önlem.
İHRACAT SÖZLEŞMELERİ SINIRLANACAK
Fildişi Sahili’nin kakao sektörünü denetleyen Kahve ve Kakao Konseyi (CCC), 2025-2026 sezonu için ihracat sözleşmesi satışlarını 1,3 milyon metrik tonla sınırlayacak. Bu, normalde 1,7 milyon ton olan sözleşme satışlarına göre önemli bir düşüş. Yetkililer, bu azalmanın sadece bir döngüsel düşüş değil, daha derin yapısal sorunlara işaret ettiğini belirtiyor.
Bir CCC yetkilisi, “Üst üste iki düşük verimli sezonun ardından dikkatli olmamız gerekiyor. Sözleşme satışlarındaki bu azalma, gerçek üretim belirsizliğini göz önünde bulundurarak aşırı taahhütlerden kaçınmamıza yardımcı olacak” dedi.
DÜŞEN ÜRETİM VE GELECEK TAHMİNLERİ
Fildişi Sahili, kakao üretiminin %70-80’ini genellikle önceden düzenlenmiş sözleşmeler aracılığıyla satıyor. 2022/2023 sezonunda 2,3 milyon ton üretilmiş ve bunun 1,7 milyon tonu sözleşmeli satışlarla satılmıştı. Ancak, 2023/2024 sezonunda üretim 1,75 milyon tona düştü ve 2024/2025 sezonu için de benzer bir düşüş bekleniyor.
Endüstri analistleri, Fildişi Sahili’nin 1,3 milyon tonluk üretim seviyesini birkaç yıl içinde geri kazanmasının zor olabileceğine dikkat çekiyor. Bu uzun süreli düşüş, ülkenin kakao endüstrisinin sürdürülebilirliği konusunda endişelere yol açıyor.
HASTALIKLAR VE YAŞLANAN AĞAÇLAR
Fildişi Sahili’ndeki kakao üretimi, sadece iklim değişikliği değil, aynı zamanda hızla yayılan bir bitki hastalığı olan “şişkin sürgün hastalığı” ile de tehdit altında. Bu hastalık, ülkenin kakao tarlalarının yaklaşık yarısını etkiliyor ve şu anda etkili bir tedavi bulunmuyor.
Bir diğer sorun ise kakao ağaçlarının yaşı. Plantasyonların yaklaşık %70’i, hastalık ve aşırı hava koşullarına karşı daha savunmasız olan yaşlanan ağaçlardan oluşuyor. Hastalığa dayanıklı çeşitlerin tanıtılması ve çiftliklerin yeniden dikilmesi için çalışmalar sürüyor, ancak bu önlemlerin etkili olması yıllar alabilir. Uzmanlar, sektörü canlandırmak için uzun vadeli yatırım ve politika desteğinin gerekli olduğunu belirtiyor.
HAVA DURUMU VE PİYASA BELİRSİZLİĞİ
Düzensiz hava koşulları, özellikle yağış eksikliği ve uzun süren kuraklıklar, kakao ağaçlarının büyüme döngüsünü bozarak verimi olumsuz etkiliyor. Hava koşullarının Nisan ve Haziran arasındaki dönemde nasıl şekilleneceği, Ekim-Mart arasındaki ana ürün hasadını belirleyecek.
Bakla sayımı yapan ekipler, 2023 ve 2024’teki zayıf hasatlara benzer şekilde, bu yıl da zorlu hava koşullarıyla karşılaşıldığını bildiriyor.
KAKAO ÜRETİMİNDEKİ DÜŞÜŞÜN ETKİLERİ
Fildişi Sahili’ndeki üretim azalması, küresel kakao talebinin artmaya devam etmesiyle birlikte çikolata fiyatlarını yükseltebilir ve Batı Afrika’daki diğer kakao üreticilerini etkileyebilir. İhracat sözleşmelerinin sınırlandırılması, kısa vadede piyasayı istikrara kavuşturabilirken, uzmanlar bu yapısal zorlukların kalıcı olarak çözülmemesi halinde Fildişi Sahili’nin kakao üretiminin geleceğinin belirsiz olduğunu vurguluyor.