Yıllardır Rusya ve paralı askerleri, yerel hükümetlerin davetiyle birçok Afrika ülkesinde etkisini artırarak durdurulamaz bir güç gibi görünüyordu. Bu süreçte altın ve tropikal kereste gibi değerli hammaddelere erişim sağlarken, aynı zamanda kamuoyuna yönelik Rus yanlısı söylemleri yaymak için bir mekanizma kurdular.Batı’nın eski sömürgeci güçlerinden giderek daha hızlı ve net bir şekilde bağımsızlaşan birçok ülke için, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin kendisini yeni bir ortak olarak konumlandırdı.
Ancak, Rusya’nın Afrika’daki başarı hikayesi son dönemde bazı darbeler aldı. Bir zamanlar sarsılmaz görünen Rus gücü, paralı askerlerinin insan hakları ihlalleriyle ilgili artan raporlarla gölgelenmeye başladı.
AFRİKA’DA RUS PARALI ASKERLERİNİ SINIRLANDIRMA ÇABALARI
İsviçre merkezli bağımsız sivil toplum kuruluşu Global Initiative against Transnational Organised Crime (GI) tarafından yapılan son analiz, Rus paralı askerlerinin Afrika’daki faaliyetlerine dair önemli bilgiler sunuyor. Bu analiz, Afrika hükümetlerine ve uluslararası topluma, Rus paralı askerlerinin etkisini azaltmak için atılabilecek adımlar konusunda tavsiyelerde bulunuyor. Raporda, Rus paralı askerlerinin bulunduğu ülkelerle izole etmek yerine etkileşime geçilmesi, Rusya’nın lojistik ortaklarına diplomatik baskı uygulanması ve koordineli yaptırımların devreye sokulması öneriliyor.
Bunun yanı sıra, Rusya’nın yürüttüğü dezenformasyona karşı kapsamlı önlemler alınması ve yasadışı ekonomik faaliyetlerle mücadelede daha fazla destek sağlanması gerektiği vurgulanıyor. GI analisti Julia Stanyard, Rus paralı askerlerinin insan hakları ihlallerine karışmalarının ve yasadışı ekonomik faaliyetlere yakın olmalarının Afrika’daki güvenliği zayıflattığını belirtiyor. Güvenlik uzmanı Ochieng’e göre, Afrika ülkeleri kırılgan güvenlik durumları karşısında sadece Rus paralı askerlerine bel bağlamanın yetersiz olabileceğini anlamaya başlayabilir.
“Örneğin, özel bir Türk akademisine bağlı paramiliter eğitmenlerin Mali’de silahlı kuvvetleri desteklediğine dair raporlar var,” diyor Ochieng. “Tüm bölgenin, Batı’nın desteği olmadan isyancılara nasıl karşı koyacağı konusunda düşünmesi gerekiyor.”
RUSYA’NIN LOJİSTİK ORTAKLARI VE DEĞİŞEN GÜVENLİK STRATEJİSİ
Rusya’nın Afrika’daki güvenlik operasyonları son yıllarda önemli değişimler geçirdi. İlk olarak, Yevgeny Prigozhin liderliğindeki özel ordu Wagner, Orta Afrika Cumhuriyeti’ne risk almayı göze alan savaşçılar gönderdi. Ancak Prigozhin, 2023’te Putin ile yaşadığı güç mücadelesinin ardından, Rus makamlarının açıklamasına göre, şüpheli bir uçak kazasında hayatını kaybetti. Bu gelişmeler, Rusya’nın Afrika’daki güvenlik stratejisinde nasıl bir yol izleyeceğine dair soru işaretleri yaratıyor.
Kaynak: News24